Naukowcy z Instytutu Badawczego Leśnictwa badali czy i w jaki sposób można zwiększyć możliwości pochłaniania dwutlenku węgla z atmosfery przez drzewa, by wpłynąć na bardziej skuteczne łagodzenie postępujących zmian klimatu przez lasy. Badaliśmy zarówno aspekty naukowe, jak i praktyczne, a uzyskane wyniki były podstawą do modyfikacji konkretnych rozwiązań stosowanych w gospodarce leśnej.

Dlaczego to ważne?

Zmiany klimatu są powodem coraz częstszych katastrof naturalnych i zjawisk ekstremalnych, takich jak wielomiesięczne susze, huragany i gwałtowne podtopienia czy wielkoobszarowe pożary. Te zjawiska mają niszczycielski wpływ na ekosystemy leśne, które mogą odegrać kluczową rolę w łagodzeniu skutków zmian klimatu. Lasy pochłaniają dwutlenek węgla z atmosfery, co pomaga zmniejszyć ilość gazów cieplarnianych generowanych przez człowieka. Nie bez powodu Unia Europejska skupiła się ma strategiach wspierających ochronę lasów, takie jak Strategia Bioróżnorodności, czy Europejska Strategia Leśna.

Co zrobiono w ramach projektu?

1. Badania naukowe: Instytut Badawczy Leśnictwa, który odpowiadał w projekcie za część naukową, przeprowadził badania, które szczegółowo przeanalizowały obieg węgla w ekosystemach leśnych. Wykorzystując dostępne wyniki badań dotyczące obiegu przepływów węgla w ekosystemach, IBL pracował nad dostosowaniem parametrów dostępnych modeli do różnych siedlisk i specyficznych  warunków środowiskowych kraju. Dzięki temu wyniki symulacji mogą być bardziej realistyczne i przydatne do tworzenia strategii klimatycznej. 
2. Praktyczne wdrożenia: nadleśnictwa zaangażowane w projekcie testowały różne rozwiązania w praktyce oraz różne metody zarządzania lasami. Wśród nich był także bezzrębowy sposób zagospodarowania lasami i działania, które wpływają na zwiększenie ilości magazynowanego węgla w glebie.
3. Współpraca i edukacja: projekt obejmował szeroko zakrojoną współpracę z innymi instytucjami, stałą wymianę wyników obserwacji, seminaria naukowe i szkolenia, które podnosiły zakres umiejętności i poziom wiedzy. Dzięki temu na bieżąco wprowadzano modyfikacje i poszerzano wiedzę na temat zarządzania lasami w kontekście zmian klimatu.

Jakie są efekty?

• Lepsze zarzadzanie lasami: dzięki projektowi udoskonalone zostały metody obliczania ilości pochłanianego dwutlenku węgla w lasach. Aktualnie możliwe jest bardziej precyzyjne raportowanie ilości zmagazynowanego węgla, co ułatwi dalsze kroki w zarządzaniu zasobami leśnymi.
• Większa różnorodność biologiczna: wyniki prowadzonych testów w terenie wskazały działania, które sprzyjały zwiększeniu różnorodności biologicznej w lasach. Systemowe wprowadzenie wybranych zabiegów i rozwiązań może wpłynąć na ogólny poziom różnorodności gatunkowej i siedliskowej na terenie całego kraju.
• Społeczna odpowiedzialność biznesu: firmy coraz bardziej interesują się wspieraniem takich projektów w ramach swojej odpowiedzialności społecznej. Leśne Gospodarstwa Węglowe stają się ważnym elementem strategii zrównoważonego rozwoju wielu przedsiębiorstw.

Podsumowanie

Projekt Leśne Gospodarstwa Węglowe jest dobrym przykładem by pokazać, jak ważną rolę pełnią lasy w łagodzeniu zmian klimatu. Dzięki zdobytej w projekcie wiedzy i przeprowadzonym doświadczeniom, możliwe będzie systemowe wdrożenie skutecznych działań na większą skalę, co niewątpliwie przyczyni się do ochrony naszego środowiska.

Podsumowanie wyników wszystkich pilotażowych działań zostało przedstawione na seminarium naukowym, które odbyło się pod koniec ubiegłego roku. Naukowcy zaprezentowali i omówili różne aspekty związane z rolą lasów i możliwości redukcji emisji gazów cieplarnianych.

Seminarium dostarczyło wielu cennych wniosków i inspiracji do dalszych badań nad rolą lasów w globalnej walce ze zmianami klimatu. Dzięki takim inicjatywom możemy lepiej zrozumieć i wykorzystać potencjał lasów jakimi jako Lasy Państwowe zarządzamy.

Spis referatów wygłoszonych na seminarium:

„Badania realizowane w ramach projektu pilotażowego Leśne Gospodarstwa Węglowe” – dr hab. Emilia Wysocka-Fijorek, prof. IBL
Omówienie założeń i głównych wyników projektu, kryteria doboru powierzchni leśnych pod kątem zdolności do wiązania i magazynowania dwutlenku węgla.

„Analiza danych Leśnych Gospodarstw Węglowych z użyciem modelu CBM-CFS3” – mgr inż. Krzysztof Korzeniewski
Precyzyjne zaprezentowanie wykorzystanego w badaniach modelu i uzyskanych wyników.

„Bezzrębowy sposób zagospodarowania Leśnych Gospodarstw Węglowych” – prof. dr hab. Stanisław Drozdowski
Przedstawienie możliwości i warunków prowadzenia drzewostanów w systemie bezzrębowym z wykorzystaniem modeli demograficznych.

„Zmniejszenie emisji CO₂ na etapie odnowienia drzewostanu – ODNOWIENIE” – mgr inż. Paweł Poczta
Konsekwencje dla ilości uwalnianego i zmagazynowanego węgla w glebach, warunki siedliskowe, przygotowanie gleby pod odnowienie lasu.

„Leśne Gospodarstwa Węglowe w kontekście odpowiedzialności społecznej” – mgr inż. Joanna Chrapowicka
Społeczne aspekty projektu, rola Leśnych Gospodarstw Węglowych w ochronie klimatu i zrównoważonym rozwoju.

Więcej o realizowanym projekcie można przeczytać TU