Monitoring Lasów HCVF w 2023 r.

Kategoria 1.1.a. - Lasy w rezerwatach przyrody oraz lasy w parkach narodowych.

W roku 2023 w rezerwatach Nadleśnictwa Bielsko istotnym zagrożeniem była penetracja terenu przez turystów w okresie wysypu grzybów, zaśmiecanie, a także zamieranie świerczyn i jesionów. Sukcesja So i Brz oraz okresowe obniżenie wód to zagrożenia dla torfowiska w rezerwacie „Rotuz”. W rezerwacie „Rogalice” na terenie Nadleśnictwa Brzeg istotne zagrożenie stwarzają rośliny inwazyjne i synantropijne. W rezerwacie „Barucice” występuje zamieranie jesionu i dębu. Nadmierna ilość samosiewu grabowego utrudnia wzrost roślin dna lasu. W rezerwacie „Leśna Woda” widoczne jest oddziaływanie leja depresji kopalni piasku w Leśnej Wodzie. Wydzielanie się posuszu bukowego i dębowego ma miejsce w rezerwacie „Lubsza”. Na terenie rezerwatu „Przylesie” występuje zamieranie jesionu. W rezerwacie Grapa na terenie Nadleśnictwa Jeleśnia istotnym problemem jest zamieranie jesionu oraz antropopresja. W rezerwacie „Gawroniec” słabo odnawia się jodła co spowodowane jest dużym zwarciem i ekspansywnym odnowieniem buka. W rezerwatach Nadleśnictwa Namysłów występuje zamieranie jesionu i buka. W rezerwacie „Śnieżyca” położonym na terenie Nadleśnictwa Prudnik występuje zamieranie jesionu wyniosłego. W rezerwacie „Las Dąbrowa” na terenie Nadleśnictwa Rudziniec ekspansja rdestowca spowodowała degradację siedliska. Na terenie Nadleśnictwa Rudy Raciborskie w rezerwacie „Rozumice” istotne zagrożenie związane jest z zamieraniem jesionu i degradacją siedlisk. W rezerwatach Nadleśnictwa Strzelce Opolskie: „Tęczynów”, „Biesiec” i „Lesisko”, występuje zamieranie pierwszego piętra bukowego. Bujne podszyty i podrosty zagłuszają roślinność runa. Pojawia się posusz. Drogi rozjeżdżane są przez quady.

Kategoria 1.1.b. - Lasy w parkach krajobrazowych oraz w strefach „ochrony krajobrazowej” parków narodowych i rezerwatów przyrody.

W lasach położonych na terenie Nadleśnictwa Bielsko w Beskidzie Śląskim i Beskidzie Małym istotnym problemem jest penetracja lasu przez turystów i zbieraczy płodów runa leśnego, nielegalny ruch pojazdów mechanicznych i rowerów, wydzielanie się posuszu świerkowego, zamieranie jesionu, zaśmiecanie lasu, wywroty i złomy w wyniku porywistych wiatrów, a także fragmentacja siedlisk w wyniku rozbudowy infrastruktury technicznej i turystycznej. Na terenie Nadleśnictwa Brzeg w Stobrawskim Parku Krajobrazowym wystąpiły następujące zagrożenia: zamieranie jasionu, dębu, brzozy, sosny spowodowane zmianami klimatycznymi, chorobami grzybowymi oraz jemiołą w drzewostanach sosnowych. Obniżony poziom wód gruntowych skutkuje wydzielaniem się posuszu dębowego i bukowego. We wschodniej części leśnictwa Barucice, leśnictwie Nowy Świat oraz leśnictwie Roszkowice występują pędraki. Występują tu również: stepowienie siedlisk, susza oraz ekspansja przymiotna kanadyjskiego na uprawach leśnych, lokalne podtopienia, sukcesja inwazyjnej robinii akacjowej. W Nadleśnictwie Olkusz rozjeżdżanie quadami i motorami crossowymi powoduje degradację siedlisk w leśnictwach: Pomorzany, Żurada i Sierbowice. Fragmentacja terenów parków krajobrazowych jest spowodowana także budową obwodnicy Zawiercia. Na terenie Nadleśnictwa Rudy Raciborskie w leśnictwie Stanica na powierzchni 0,2 ha stwierdzono zalanie wodą przez bobry. W Nadleśnictwie Siewierz w Leśnictwie Włodowice w otulinie Parku Krajobrazowego Orlich Gniazd istotnym zagrożeniem jest wzmożony ruch turystyczny. Na terenie Nadleśnictwa Sucha zagrożeniem dla lasów chronionych w parkach krajobrazowych jest wydzielanie się posuszu spowodowane przez jemiołę. Trwale uszkadzane jest runo spowodowane wjazdami pojazdów - motocykli typu cross. Na terenie Nadleśnictwa Strzelce Opolskie bujne podszyty i podrosty zagłuszają roślinność runa. Istotny wpływ na walory ochronne lasów HCVF kategorii 1.1.b. Nadleśnictwa Złoty Potok ma zagrożenie spowodowane działalnością owadów (pędrak) oraz gryzoni (bóbr).

Kategoria 1.2. - ostoje zagrożonych i ginących gatunków.

Uszkodzenia w tej kategorii lasów na terenie Nadleśnictwa Brzeg w Leśnictwie Kuźnica Katowska na Karłowickich Łąkach wystąpiły w związku z zanikaniem krwiściągu, rośliny niezbędnej w rozwoju modraszków. Zagrożenie w tej kategorii lasów HCVF stanowi również penetracja miejscowej ludności, ale także wydzielanie się posuszu. Zagrożenie dla języczki syberyjskiej występującej w Nadleśnictwie Koniecpol stanowi okresowe zalewanie stanowiska tej rośliny powodowane działalnością bobrów oraz intensywnymi opadami deszczu. Na terenie Nadleśnictwa Lubliniec w leśnictwie Łopian zaobserwowano degradację siedliska na powierzchni 0,02 ha spowodowaną nadmiernym zalaniem drzewostanu i w konsekwencji rozpoczęciem rozpadu. Na terenie Nadleśnictwa Rudy Raciborskie w leśnictwie Nędza stwierdzono wydzielanie się posuszu z powodu występowania przypłaszczka, kornika ostrozębnego i jemioły. W tej kategorii lasów HCVF na terenie Nadleśnictwa Siewierz stwierdzono zmianę stosunków wodnych polegającą na osuszeniu terenu i sukcesję niepożądanych gatunków. Natomiast na terenie Nadleśnictwa Sucha stwierdzono wydzielanie się posuszu świerkowego na skutek działalności korników. Na terenie Nadleśnictwa Zawadzkie, na powierzchni 0,39 ha stwierdzono częściowe i czasowe wysychanie spowodowane warunkami atmosferycznymi.

Kategoria 2. Kompleksy leśne odgrywające znaczącą rolę w krajobrazie, w skali krajowej, makroregionalnej lub globalnej.

Na terenie Nadleśnictwa Sucha odnotowano wydzielanie się posuszu świerkowego na skutek działalności korników.

Kategoria 3.1. Ekosystemy skrajnie rzadkie i ginące, marginalne z punktu widzenia gospodarki leśnej - buczyny storczykowe, świetliste dąbrowy, lasy zboczowe, bory, brzeziny i świerczyny bagienne.

Na terenie Nadleśnictwa Bielsko w Leśnictwach: Lipnik, Bystra, Zabrzeg, Kamienica, Wielka Łąka i Jaworze zidentyfikowano zagrożenia wynikające z penetracji lasu przez turystów, nielegalnego ruchu pojazdów mechanicznych i rowerów, wydzielania się posuszu świerkowego, zaśmiecania lasu, wywrotów i złomów w wyniku porywistych wiatrów. Na terenie Nadleśnictwa Siewierz na siedlisku ciepłolubnej buczyny wykonywane są wykopaliska archeologiczne. Na terenie Nadleśnictwa Strzelce Opolskie bujne podrosty i podszyty zagłuszają roślinność runa. Na terenie Nadleśnictwa Zawadzkie, stwierdzono suszę glebową na powierzchni 3,42 ha. Nie potwierdzono obecności siedliska 91D0.

Kategoria 3.2. - Ekosystemy rzadkie i zagrożone w skali Europy, lecz w Polsce pospolitsze i występujące wielkoobszarowo, stanowiące ważne obszary gospodarki leśnej - grądy, buczyny, jedliny, łęgi, świerkowe bory górnoreglowe, dolnoreglowe bory jodłowo-świerkowe.

Na terenie Nadleśnictwa Bielsko zagrożeniem na siedliskach przyrodniczych jest penetracja lasu przez turystów, nielegalny ruch pojazdów mechanicznych i rowerów, urbanizacja terenów przyległych do lasu, wydzielanie się posuszu świerkowego, zamieranie jesionu, zaśmiecanie lasu, a także wywroty i złomy pojawiające się w wyniku porywistych wiatrów oraz zmiana stosunków wodnych. Na siedliskach przyrodniczych w obszarze Natura 2000 Lasy Barucickie na terenie Nadleśnictwa Brzeg występuje osłabienie drzewostanów w wyniku wahania oraz obniżonego stanu wód gruntowych. Występują tu choroby grzybowe, zamieranie jesionu, dębu, brzozy. Szkody wyrządzone przez zwierzynę - wydeptywanie roślin chronionych i wskaźnikowych (listera jajowata, kukułka Fuchsa), zgryzanie odnowień bukowych przez sarny i jelenie. Długotrwale utrzymująca się susza, wysoka temperatura, nadmierny rozwój glonów w zbiornikach wodnych starorzeczy. Obniżenie poziomu wód gruntowych, degradacja szaty roślinnej w zmiennowilgotnych łąkach trzęślicowych. W lasach łęgowych redukcja aparatu asymilacyjnego u dębów. W łęgach występuje pomór topoli, usychanie koron, jemioła. Wydziela się posusz jesionowy i brzozowy. W Nadleśnictwie Brynek obniża się poziom wód gruntowych w Leśnictwie Potempa na powierzchni 3,46 ha. Zmiany poziomu wód gruntowych występują także na powierzchni 10,22 ha użytku ekologicznego Torfowisko w Kotach oraz w Leśnictwie Nowa Wieś oddz. 190 g,i na powierzchni 2,82 ha. W siedliskach przyrodniczych Nadleśnictwa Kłobuck wystąpiły podtopienia spowodowane przez bobry. Na terenie Nadleśnictwa Rudy Raciborskie znaczącą przyczyną degradacji siedlisk jest zamieranie jesionu. Występują tu wywroty i złomy. Ponadto obserwowany jest naturalny rozpad drzewostanu oraz zalanie wodą. Zamieranie lipy porażonej jemiołą oraz zagłuszające roślinność runa podszyty i podrosty występują na terenie Nadleśnictwa Strzelce Opolskie. Na terenie Nadleśnictwa Sucha, na skutek działalności korników wydziela się posusz świerkowy. Z kolei jemioła powoduje wydzielanie się posuszu jodły.

Kategoria 4.1. - lasy wodochronne.

Istotne zagrożenia dla tej kategorii lasów HCVF wystąpiły na powierzchni 9754,10 ha w Nadleśnictwie Bielsko, gdzie znaczącą rolę odgrywają czynniki antropogeniczne takie jak: penetracja lasu przez turystów i zbieraczy płodów runa leśnego, nielegalny ruch pojazdów mechanicznych i rowerów, zaśmiecanie lasu, fragmentacja siedlisk w wyniku rozbudowy infrastruktury turystycznej, rozpalanie ognisk w miejscach do tego nieprzeznaczonych. Zidentyfikowano tu również zagrożenia biotyczne i abiotyczne, takie jak wydzielanie się posuszu świerkowego, zamieranie jesionu, wywroty i złomy w wyniku porywistych wiatrów. Na terenie Nadleśnictwa Brzeg w lasach wodochronnych stwierdzono zakłócenia poziomu wód gruntowych, osłabienie drzewostanów, szkodniki wtórne, choroby grzybowe, zamieranie jesionów, liczne wydzielanie się posuszu sosnowego i brzozowego, zamieranie dębu, pędraki. Cyklicznie występują tu silne wiatry. Niekorzystny jest wpływ stawów rybnych na stosunki wodne. Występują lokalne podtopienia. Na terenie Nadleśnictwa Chrzanów w Leśnictwie Bobrek, na obszarze szkód górniczych, na powierzchni 2,05 ha stagnuje woda. Na terenie Nadleśnictwa Katowice występują antropogeniczne szkody w leśnictwie Giszowiec. Są to szkody górnicze oraz duża penetracja ludzi. Na obszarze Nadleśnictwa Kędzierzyn, występuje osuszenie terenu, a także widoczny jest negatywny wpływ strefy przemysłowej. Na terenie Nadleśnictwa Kłobuck wystąpiły istotne szkody wyrządzone przez bobry w postaci podtopień. W Nadleśnictwie Lubliniec niewłaściwe odwodnienie niektórych powierzchni doprowadziło do nadmiernego zalania drzewostanów i w konsekwencji postępujący ich rozpad. Na terenie Nadleśnictwa Rudy Raciborskie w Leśnictwie Baborów istotnym zagrożeniem dla walorów ochronnych lasów wodochronnych jest zamieranie jesionu i degradacja siedlisk. Na terenie Nadleśnictwa Sucha istotnym zagrożeniem dla lasów wodochronnych jest zamieranie jesionu. Na terenie Nadleśnictwa Złoty Potok występują zagrożenia spowodowane działalnością bobrów.

Kategoria 4.2. - lasy glebochronne. 

Istotne zagrożenia dla tej kategorii lasów HCVF wystąpiły w Nadleśnictwie Bielsko, w Leśnictwach Lipnik, Straconka, Bystra, Biła, Salmopol, gdzie zidentyfikowano penetrację lasu przez turystów, nielegalny ruch pojazdów mechanicznych i rowerów, wydzielanie się posuszu świerkowego, zaśmiecanie lasu, wywroty i złomy w wyniku porywistych wiatrów. Problem stanowi także rozbudowa infrastruktury turystycznej i zmiana stosunków wodnych. W Leśnictwie Baborów na terenie Nadleśnictwa Rudy Raciborskie zagrożeniem dla walorów ochronnych lasów glebochronnych jest zamieranie jesionu, topoli, erozja wodna i degradacja siedlisk. Istotne zagrożenia w postaci obniżenia poziomu wód gruntowych, patogenów grzybowych, szkód od zwierzyny płowej wystąpiły na terenie Nadleśnictwa Sucha.

Kategoria 6 - lasy kluczowe dla tożsamości kulturowej lokalnych społeczności.

Na terenie Nadleśnictwa Brzeg w lasach kluczowych dla tożsamości kulturowej lokalnych społeczności występuje posusz, który zagraża bezpieczeństwu osób. Antropogeniczne zmiany przy kaplicy Św. Huberta w leśnictwie Giszowiec występują na terenie Nadleśnictwa Katowice. W Nadleśnictwie Olkusz, leśnictwie Żurada zagrożenia dla walorów ochronnych lasów kluczowych dla tożsamości kulturowej lokalnych społeczności jest niszczenie obiektu wskutek jazdy quadami i crossami. W Nadleśnictwie Strzelce Opolskie zamiera lipa porażona jemiołą.

Monitoring Lasów HCVF w 2022 r.

Kategoria 1.1.a. - Lasy w rezerwatach przyrody oraz lasy w parkach narodowych.

W lasach kategorii 1.1.a. w roku 2022 szkody istotnie wpływające na ich walory ochronne wystąpiły w piętnastu rezerwatach przyrody. W rezerwatach Nadleśnictwa Bielsko istotnym zagrożeniem była penetracja terenu przez turystów w okresie wysypu grzybów, zaśmiecanie, a także zamieranie świerczyn i jesionów. Sukcesja So i Brz oraz okresowe obniżenie wód to zagrożenia dla torfowiska w rezerwacie „Rotuz”. W rezerwacie „Rogalice” na terenie Nadleśnictwa Brzeg istotne zagrożenie stwarzają rośliny inwazyjne i synantropijne. W rezerwacie „Barucice” występuje zamieranie jesionu i dębu. Nadmierna ilość samosiewu grabowego utrudnia wzrost roślin dna lasu. Zbuchtowane zostało stanowisko kukułki Fuchsa i lilii złotogłów. Złomy i wywroty występują na całej powierzchni tego rezerwatu. W rezerwacie „Leśna Woda” widoczne jest oddziaływanie leja depresji kopalni piasku w Leśnej Wodzie. Wydzielanie się posuszu bukowego i dębowego ma miejsce w rezerwacie „Lubsza”. Wydzielanie posuszu dotyczy także rezerwatu „Przylesie”, gdzie ponadto występuje zamieranie jesionu. W rezerwatach Grapa i Gawroniec, ustanowionych w Nadleśnictwie Jeleśnia, istotnym problemem jest gradacja owadów, wiatrołomy, wiatrowały i antropopresja, szczególnie widoczna w tym pierwszym rezerwacie. W rezerwacie Gawroniec słabo odnawia się jodła co spowodowane jest dużym zwarciem i ekspansywnym odnowieniem buka. W rezerwacie Las Dąbrowa na terenie Nadleśnictwa Rudziniec ekspansja rdestowca spowodowała degradację siedliska przyrodniczego. Na terenie Nadleśnictwa Rudy Raciborskie w rezerwacie „Rozumice” istotne zagrożenie związane jest z zamieraniem jesionu i degradacją siedlisk. Na terenie rezerwatów Nadleśnictwa Opole tj. „Prądy” i „Srebrne Źródła” istotnymi zagrożeniami są zakłócenia poziomu wód gruntowych, a także zamieranie jesionów spowodowane chorobami grzybowymi.

Kategoria 1.1.b. - Lasy w parkach krajobrazowych oraz w strefach „ochrony krajobrazowej” parków narodowych i rezerwatów przyrody.

Lasy położone na terenie Nadleśnictwa Bielsko w Beskidzie Śląskim i Beskidzie Małym są stale narażone na działanie czynników biotycznych, abiotycznych i antropogenicznych. Istotne w ubiegłym roku były następujące czynniki: penetracja lasu przez turystów i zbieraczy płodów runa leśnego, nielegalny ruch pojazdów mechanicznych i rowerów, wydzielanie się posuszu świerkowego, zamieranie jesionu, zaśmiecanie lasu, wywroty i złomy w wyniku porywistych wiatrów, a także fragmentacja siedlisk w wyniku rozbudowy infrastruktury technicznej i turystycznej. Na terenie Nadleśnictwa Brzeg w Stobrawskim Parku Krajobrazowym wystąpiły następujące zagrożenia: zamieranie jasionu, dębu, brzozy, sosny spowodowane zmianami klimatycznymi, chorobami grzybowymi oraz jemiołą w drzewostanach sosnowych. W leśnictwie Nowy Świat na uprawach leśnych ekspansywnie występuje przymiotno kanadyjskie. W północno wschodniej części leśnictwa występują pędraki. Lokalne podtopienia występują w leśnictwie Kuźnica Katowska a także w leśnictwie Kurznie. W tym ostatnim, występuje także zagrożenie pożarowe, szkodniki wtórne oraz zaburzenia w bilansie wodnym. W części Stobrawskiego Parku Krajobrazowego położonej na terenie Nadleśnictwa Namysłów w leśnictwie Starościn i leśnictwie Siemysłów, występuje jemioła, posusz, okresowe podtopienia, zalewiska. W Nadleśnictwie Olkusz rozjeżdżanie quadami i motorami crossowymi powoduje degradację siedlisk w leśnictwach: Pomorzany, Żurada i Sierbowice. Fragmentacja terenów parków krajobrazowych jest spowodowana także budową obwodnicy Zawiercia. Na terenie Nadleśnictwa Rudy Raciborskie w leśnictwie Stanica na powierzchni 0,15 ha stwierdzono zalanie wodą przez bobry, wydzielanie posuszu sosnowego i olchy. W Nadleśnictwie Siewierz w leśnictwie Włodowice w otulinie Parku Krajobrazowego Orlich Gniazd istotnym zagrożeniem jest wzmożony ruch turystyczny. Na terenie Parku Krajobrazowego Beskidu Małego w granicach leśnictwa Mucharz Nadleśnictwa Sucha zagrożeniem dla lasów chronionych w parkach krajobrazowych jest antropopresja, zwiększony ruch turystyczny, zaśmiecanie terenu przy szlakach turystycznych i w miejscach występowania grzybów. Z uwagi na nielegalne wjazdy motocykli crossowych tworzą się koleiny i niszczone jest runo leśne. Biotycznym czynnikiem powodującym zagrożenie w tym leśnictwie jest jemioła, która powoduje wydzielanie się posuszu jodłowego. Istotny wpływ na walory ochronne lasów HCVF kategorii 1.1.b. Nadleśnictwa Złoty Potok w leśnictwach Dębowiec, Stawki, Kamienna Góra, Dąbrowa, Zrębice ma zagrożenie spowodowane działalnością chrabąszcza majowego i chrabąszcza kasztanowca.

Kategoria 1.2. - ostoje zagrożonych i ginących gatunków.

Uszkodzenia w tej kategorii lasów na terenie Nadleśnictwa Brzeg w Leśnictwie Kuźnica Katowska na Karłowickich Łąkach wystąpiły w związku z zanikaniem krwiściągu, rośliny niezbędnej do rozwoju modraszków. W strefach ochrony bielika i bociana czarnego zagrożenie stanowi penetracja miejscowej ludności, ale także wydzielanie się posuszu. W leśnictwach: Rogalice, Barucice, Dobrzyń osłabienie drzewostanów wynika z: wahania oraz obniżenia stanu wód gruntowych, niekorzystnego wpływu stawów rybnych, chorób grzybowych powodujących zamieranie jesionu, zamierania dębu i olszy, a także szkód wyrządzonych przez zwierzynę w roślinach chronionych i wskaźnikowych. W leśnictwie Nowy Świat występuje zgryzanie odnowień bukowych przez sarny i jelenie. W leśnictwie Kurznie w płatach siedliska przyrodniczego 3150 Starorzecza i naturalne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion, obserwowany jest nadmierny rozwój glonów w zbiornikach wodnych i brak tlenu. Zagrożenie dla języczki syberyjskiej występującej w Nadleśnictwie Koniecpol stanowi okresowe zalewanie stanowiska tej rośliny powodowane działalnością bobrów oraz intensywnymi opadami deszczu. Na terenie Nadleśnictwa Lubliniec w leśnictwie Łopian zaobserwowano degradację siedliska na powierzchni 0,02 ha spowodowana nadmiernym zalaniem drzewostanu i w konsekwencji rozpoczęciem rozpadu. W leśnictwach: Świty i Siemysłów na terenie Nadleśnictwa Namysłów zaobserwowano zamieranie buka i jesionu, a także występowanie jemioły. Pierwotną przyczyną tego zjawiska jest susza. Na terenie Nadleśnictwa Rudy Raciborskie w leśnictwie Nędza stwierdzono wydzielanie się posuszu z powodu występowania przypłaszczka, kornika ostrozębnego i jemioły. Na terenie Nadleśnictwa Siewierz stwierdzono zmianę stosunków wodnych polegającą na osuszeniu terenu i sukcesję niepożądanych gatunków. Natomiast na terenie Nadleśnictwa Sucha stwierdzono wydzielanie się posuszu świerkowego na skutek działalności korników.

Kategoria 2. Kompleksy leśne odgrywające znaczącą rolę w krajobrazie, w skali krajowej, makroregionalnej lub globalnej.

Na terenie Nadleśnictwa Sucha w obszarach Natura 2000 Pasmo Policy, Na Policy, Babia Góra oraz Beskid Mały odnotowano wydzielanie się posuszu świerkowego na skutek działalności korników.

Kategoria 3.1. Ekosystemy skrajnie rzadkie i ginące, marginalne z punktu widzenia gospodarki leśnej - buczyny storczykowe, świetliste dąbrowy, lasy zboczowe, bory, brzeziny i świerczyny bagienne.

Na terenie Nadleśnictwa Bielsko w Leśnictwach: Lipnik, Bystra, Zabrzeg, Kamienica Wielka Łąka i Jaworze zidentyfikowano zagrożenia wynikające z penetracji lasu przez turystów, nielegalnego ruchu pojazdów mechanicznych i rowerów, wydzielania się posuszu świerkowego, zaśmiecania lasu, wywrotów i złomów w wyniku porywistych wiatrów. Na terenie Nadleśnictwa Zawadzkie, w Leśnictwie Zarzecze, stwierdzono suszę glebową na powierzchni 19,27 ha.

Kategoria 3.2. - Ekosystemy rzadkie i zagrożone w skali Europy, lecz w Polsce pospolitsze i występujące wielkoobszarowo, stanowiące ważne obszary gospodarki leśnej - grądy, buczyny, jedliny, łęgi, świerkowe bory górnoreglowe, dolnoreglowe bory jodłowo - świerkowe.

Na terenie Nadleśnictwa Bielsko zagrożeniem na siedliskach przyrodniczych jest penetracja lasu przez turystów, nielegalny ruch pojazdów mechanicznych i rowerów, urbanizacja terenów przyległych do lasu, wydzielanie się posuszu świerkowego, zamieranie jesionu, zaśmiecanie lasu, a także wywroty i złomy pojawiające się w wyniku porywistych wiatrów oraz zmiana stosunków wodnych. Na siedliskach przyrodniczych w obszarze Natura 2000 Lasy Barucickie na terenie Nadleśnictwa Brzeg w Leśnictwach: Rogalice, Barucice, Dobrzyń, stwierdzono osłabienie drzewostanów w wyniku wahania oraz obniżonego stanu wód gruntowych. Niekorzystny wpływ na siedliska mają tu również stawy rybne. W wyniku chorób grzybowych nasila się zamieranie jesionu, dębu i olszy. Występują także szkody wyrządzone przez zwierzynę w roślinach chronionych i wskaźnikowych. Zgryzanie odnowień bukowych przez jeleniowate, wystąpiło na siedliskach kwaśnych buczyn w leśnictwie Nowy Świat. Siedlisko kwaśnych buczyn jest zagrożone również w leśnictwie Lubsza, gdzie drzewostany te są osłabione w wyniku obniżonego poziomu wód gruntowych. Wydziela się posusz bukowy i dębowy. Obniżenie poziomu wód gruntowych jest również przyczyną osłabienia grądów środkowoeuropejskich i subkontynentalnych w leśnictwie Kuźnica Katowska. Wydziela się tu posusz sosnowy, zamierają krzewy i trawy, występują lokalne podtopienia, wywały. W leśnictwie Kurznie utrzymująca się susza i wysoka temperatura spowodowały nadmierny rozwój glonów w zbiornikach wodnych zbiorowisk starorzeczy i naturalnych eutroficznych zbiorników wodnych z Nympheion, Potamion. Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion), niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie w leśnictwie Kurznie mają zubożoną szatę roślinną z uwagi na niedobór opadów atmosferycznych i obniżenie poziomu wód gruntowych. Również grądy, kwaśne dąbrowy oraz łęgi w tym leśnictwie osłabione są w wyniku obniżenia poziomu wód gruntowych. Drzewostany atakowane są przez szkodniki wtórne i choroby grzybowe. Licznie wydziela się posusz. Występują tu także złomy i wywroty. W leśnictwie Stobrawa na obszarze Natura 2000 Grądy Odrzańskie, w wyniku ścinki drzew przez bobry, podtopione zostały kwaśne dąbrowy, grądy środkowoeuropejskie, oraz łęgi wierzbowe, jesionowe, jesionowo - olszowe. Działalność bobrów spowodowała szkody również w drzewostanach leśnictwa Kurznie. W łęgach topolowych występuje pomór topoli. Obserwuje się usychanie koron i występowanie jemioły. Wydziela się również posusz jesionowy i brzozowy. Na siedliskach przyrodniczych w Nadleśnictwie Katowice znaczące są zagrożenia antropogeniczne, w tym zakłócenia poziomu wód gruntowych, zaśmiecanie lasu, wydeptywanie, niszczenie i przekształcanie ściółki i runa leśnego. W siedliskach przyrodniczych Nadleśnictwa Kłobuck wystąpiły podtopienia przez bobry na powierzchni 1,60 ha. W leśnictwie Świerkle Nadleśnictwa Zawadzkie na powierzchni 3,85 ha stwierdzono obecność bytowania bobra europejskiego co powoduje okresowe zalewania i wahania poziomu wód. Na terenie Nadleśnictwa Namysłów, w leśnictwach: Świty, Starościn, Ziemiełowice występuje zamieranie jesionu, zalewiska, jemioła. Na obszarach Natura 2000: Las Tworkowski w leśnictwie Ponięcice oraz Rozumicki Las w leśnictwie Baborów, na terenie Nadleśnictwa Rudy Raciborskie znaczącą przyczyną degradacji siedlisk jest zamieranie jesionu. Występują tu wywroty i złomy. Ponadto obserwowany jest naturalny rozpad drzewostanu oraz zalanie wodą. Na siedliskach buczyn oraz boru górnoreglowego w obszarze Natura 2000 Na Policy, na terenie Nadleśnictwa Sucha, na skutek działalności korników wydziela się posusz świerkowy. Na terenie Nadleśnictwa Opole w leśnictwie Dąbrowice istotnym zagrożeniem są zakłócenia poziomu wód gruntowych.

Kategoria 4.1. - lasy wodochronne.

Istotne zagrożenia dla tej kategorii lasów HCVF wystąpiły na powierzchni 9754,10 ha w Nadleśnictwie Bielsko, gdzie znaczącą rolę odgrywają czynniki antropogeniczne takie jak: penetracja lasu przez turystów i zbieraczy płodów runa leśnego, nielegalny ruch pojazdów mechanicznych i rowerów, zaśmiecanie lasu, fragmentacja siedlisk
w wyniku rozbudowy infrastruktury turystycznej, rozpalanie ognisk w miejscach do tego nieprzeznaczonych. Zidentyfikowano tu również zagrożenia biotyczne i abiotyczne, takie jak wydzielanie się posuszu świerkowego, zamieranie jesionu, wywroty i złomy w wyniku porywistych wiatrów. Na terenie Nadleśnictwa Brzeg w lasach wodochronnych stwierdzono zakłócenia poziomu wód gruntowych, osłabienie drzewostanów, szkodniki wtórne, choroby grzybowe, zamieranie jesionów, liczne wydzielanie się posuszu sosnowego i brzozowego, zamieranie dębu, pędraki. Cyklicznie występują tu silne wiatry. Niekorzystny jest wpływ stawów rybnych na stosunki wodne. Występują lokalne podtopienia, szkody wyrządzane bobrów. W lasach wodochronnych Nadleśnictwa Gidle poważnym zagrożeniem antropogenicznym, występującym na powierzchni 4132 ha jest zakłócenie stosunków wodnych. Na terenie Nadleśnictwa Chrzanów w leśnictwie Bobrek, na obszarze szkód górniczych, na powierzchni 2,05 ha stagnuje woda. Na terenie Nadleśnictwa Kędzierzyn, występuje obniżenie poziomu wód gruntowych, susza glebowa, a także negatywny wpływ strefy przemysłowej. Na terenie Nadleśnictwa Kłobuck w leśnictwie Rybno wystąpiły istotne szkody wyrządzone przez bobry w postaci podtopień na powierzchni 2,53 ha. W leśnictwie Łopian i leśnictwie Kokotek Nadleśnictwa Lubliniec stwierdzono zalanie drzewostanów w konsekwencji czego postępuje ich rozpad. Na terenie Nadleśnictwa Namysłów w leśnictwach Gola, Świty, Starościn, Wołczyn i Siemysłów zagrożeniem są podtopienia, zamieranie jesionu i olchy, susza, występowanie jemioły, okresowe zalewanie, szkody od wiatru. Na terenie Nadleśnictwa Rudy Raciborskie w leśnictwie Baborów istotnym zagrożeniem dla walorów ochronnych lasów wodochronnych jest zamieranie jesionu, i degradacja siedlisk. Na terenie Nadleśnictwa Sucha istotnym zagrożeniem dla lasów wodochronnych jest wydzielanie się posuszu jodłowego w wyniku porażenia przez jemiołę w leśnictwach Mucharz, Budzów, Stryszawa. Na terenie Nadleśnictwa Opole w leśnictwie Dębska Kuźnia zagrożeniem jest chrabąszcz majowy i zamieranie jesionu.

Kategoria 4.2. - lasy glebochronne.

Istotne zagrożenia dla tej kategorii lasów HCVF wystąpiły w Nadleśnictwie Bielsko, w leśnictwach Lipnik, Straconka, Bystra, Biła, Salmopol, gdzie zidentyfikowano penetrację lasu przez turystów, nielegalny ruch pojazdów mechanicznych i rowerów, wydzielanie się posuszu świerkowego, zaśmiecanie lasu, wywroty i złomy w wyniku porywistych wiatrów. Problem stanowi także rozbudowa infrastruktury turystycznej i zmiana stosunków wodnych. W lasach glebochronnych Nadleśnictwa Namysłów zidentyfikowano zagrożenia w leśnictwie Świty w postaci suszy, występowania jemioły, zamierania buka i jesionu. W leśnictwie Pomorzany Nadleśnictwa Olkusz na powierzchni 960 ha widoczne jest oddziaływanie leja depresji powstałego w wyniku działalności kopalni. W leśnictwie Baborów na terenie Nadleśnictwa Rudy Raciborskie zagrożeniem dla walorów ochronnych lasów glebochronnych jest zamieranie jesionu, topoli, erozja wodna i degradacja siedlisk. Istotne zagrożenia w postaci: zamierania jesionu i wydzielania się posuszu świerkowego na skutek obecności korników występują w leśnictwach Lachowice, Roztoki i Jasień Nadleśnictwa Sucha.

Kategoria 6 - lasy kluczowe dla tożsamości kulturowej lokalnych społeczności.

Zaśmiecanie lasu występuje w leśnictwie Zadole Nadleśnictwa Katowice w miejscu posadowienia krzyża i głazu, upamiętniających żołnierzy AK. Na terenie Nadleśnictwa Kędzierzyn w leśnictwie Czajka występuje silna penetracja ludzi w lasach HCVF kategorii 6. W Nadleśnictwie Olkusz leśnictwie Żurada zagrożenia dla walorów ochronnych lasów kluczowych dla tożsamości kulturowej lokalnych społeczności jest niszczenie obiektu wskutek jazdy quadami i crossami.

Monitoring Lasów HCVF w 2021 r.

Kategoria 1.1.a. – Lasy w rezerwatach przyrody oraz lasy w parkach narodowych

W lasach kategorii 1.1.a. w roku 2021 szkody istotnie wpływające na ich walory ochronne wystąpiły w dwunastu rezerwatach przyrody. Na terenie Nadleśnictwa Brzeg w rezerwacie Rogalice wystąpiły wahania poziomu wód gruntowych, a także pojawiły się rośliny inwazyjne i synantropijne. W rezerwacie Barucice stwierdzono zamieranie jesionu i dębu. Zbuchtowane zostało stanowisko kukułki Fuchsa oraz stanowiska żywców. Wichury przyczyniły się do powstania licznych złomów i wywrotów.
W rezerwacie Leśna Woda w wyniku oddziaływania leja depresji kopalni piasku ustępuje buk, a świerk wydzielił się całkowicie. Na całej powierzchni występuje podrost i podszyt bukowy i grabowy.  W rezerwacie Lubsza wydziela się posusz bukowy
i dębowy.  W rezerwacie Przylesie  występuje  zamieranie jesionu, dębu i olszy. Wydziela się posusz. Licznie występują złomy i wywroty. Antropopresja jest największym zagrożeniem dla rezerwatu Grapa na terenie Nadleśnictwa Jeleśnia. Ponadto problemem jest tu zamieranie jesionu. Na terenie rezerwatu Gawroniec wystąpiła gradacja owadów. Liczne są wiatrołomy i wiatrowały.  Zaobserwowano bardzo słabe odnowienie jodłowe, spowodowane zbyt dużym zwarciem oraz ekspansją buka w odnowieniu. Na terenie Nadleśnictwa Olkusz w rezerwacie Smoleń dużym problemem jest degradacja siedliska poprzez wydeptywanie i zaśmiecanie.
W rezerwacie Las Dąbrowa na terenie Nadleśnictwa Rudziniec ekspansja rdestowca doprowadziła do degradacji siedliska na powierzchni 0,64 ha. Zamieranie jesionu jest chorobą, która silnie oddziałuje na walory rezerwatu Rozumice położonego
na obszarze Nadleśnictwa Rudy Raciborskie. Na terenie Nadleśnictwa Opole
w rezerwacie Prądy z uwagi na obniżenie wód gruntowych nastąpiła degradacja siedliska. Z kolei w rezerwacie Srebrne Źródła występuje zamieranie jesionu na powierzchni 8,30 ha.

Kategoria 1.1.b. – Lasy w parkach krajobrazowych oraz w strefach „ochrony krajobrazowej” parków narodowych i rezerwatów przyrody.

Lasy położone na terenie Nadleśnictwa Bielsko w Beskidzie Śląskim są stale narażone na działanie czynników biotycznych, abiotycznych i antropogenicznych.
Istotne w ubiegłym roku były następujące czynniki:  penetracja lasu przez turystów
i zbieraczy płodów runa leśnego, nielegalny ruch pojazdów mechanicznych i rowerów, wydzielanie się posuszu świerkowego, zamieranie jesionu,  zaśmiecanie lasu, wywroty i złomy w wyniku porywistych wiatrów, a także fragmentacja siedlisk w wyniku rozbudowy infrastruktury technicznej i turystycznej. Powyższe zagrożenia występują na powierzchni 7326,45 ha. Na terenie Nadleśnictwa Brzeg w Stobrawskim Parku Krajobrazowym wystąpiło zamieranie jesionu wyniosłego, dębów, buka, brzóz, sosny i świerka spowodowane zmianami klimatycznymi, chorobami grzybowymi i jemiołą.
W Leśnictwie Rogalice odczuwalny jest niekorzystny wpływ stawów rybnych na stosunki wodne. W Leśnictwie Nowy Świat widoczne jest „stepowienie siedlisk”,
a na uprawach problemem jest  występowanie przymiotna kanadyjskiego, a także pędraki. W Leśnictwie Kuźnica Katowska zaburzenia w bilansie wodnym doprowadziły do zamierania krzewów i traw. Występują tu również lokalne podtopienia i wywały.
W Leśnictwie Kurznie, oprócz zagrożeń wymienionych powyżej, występują szkodniki wtórne. W Nadleśnictwie Olkusz, w Leśnictwie Pomorzany w okolicach Pustyni Błędowskiej, a także w Leśnictwie Żurada  stwierdzono degradację spowodowaną rozjeżdżaniem przez quady i motory crossowe. Z kolei w Leśnictwie Rabsztyn
i w Leśnictwie Sierbowice budowa drogi spowodowała fragmentację siedlisk.
W Nadleśnictwie Siewierz w Leśnictwie Włodowice w okolicach miejscowości Morsko istotnym zagrożeniem jest wzmożony ruch turystyczny. W Beskidzie Małym na terenie Nadleśnictwa Sucha, w Leśnictwie Mucharz na powierzchni około 200 ha występowanie jemioły spowodowało  wydzielanie się posuszu jodłowego. Niszczenie runa leśnego oraz punktowe tworzenie kolein na obszarze Parku Krajobrazowego Beskidu Małego spowodowane jest nielegalnymi wjazdami pojazdów mechanicznych, głównie motocykli typu cross. Na powierzchni 2634,40 ha Nadleśnictwa Złoty Potok,
w Leśnictwach Kamienna Góra, Dąbrowa, Dębowiec i Stawki zagrożenie stanowią pędraki chrabąszcza majowego.

Kategoria 1.2. – ostoje zagrożonych i ginących gatunków.

Uszkodzenia w tej kategorii lasów na terenie Nadleśnictwa Brzeg w Leśnictwie Kuźnica Katowska na Karłowickich Łąkach wystąpiły w związku z zanikaniem krwiściągu, rośliny niezbędnej w rozwoju modraszków. W Leśnictwie Barucice, wydzielający się posusz sosnowy w strefie całorocznej bielika, doprowadził do przerzedzenia drzewostanu.  W Nadleśnictwie Namysłów szkody związane były
z zamieraniem jesionu w Leśnictwie Świty na powierzchni 54,69 ha. Na terenie Nadleśnictwa Rudy Raciborskie w Leśnictwie Nędza z powodu oddziaływania biotycznych czynników tj. przypłaszczka granatka, kornika ostrozębnego i jemioły, wydzielił się posusz. Na terenie Nadleśnictwa Siewierz w Leśnictwie Maczki stwierdzono przesuszenie terenu oraz sukcesję niepożądanych gatunków. Na terenie Nadleśnictwa Sucha w Paśmie Policy odnotowano wydzielanie się posuszu świerkowego na skutek działalności korników na powierzchni około 230 ha.

2. Kompleksy leśne odgrywające znacząca rolę w krajobrazie, w skali krajowej, makroregionalnej  lub globalnej.

Na terenie Nadleśnictwa Sucha w obszarach Natura 2000 Pasmo Policy, Na Policy, Babia Góra oraz Beskid Mały odnotowano wydzielanie się posuszu świerkowego na skutek działalności korników na powierzchni około 300 ha.

Kategoria 3.1. Ekosystemy skrajnie rzadkie i ginące, marginalne z punktu widzenia gospodarki leśnej – buczyny storczykowe, świetliste dąbrowy, lasy zboczowe, bory, brzeziny i świerczyny bagienne.

Na terenie Nadleśnictwa Bielsko w Leśnictwach: Lipnik, Bystra, Zabrzeg, Kamienica Wielka Łąka i Jaworze siedliska przyrodnicze podlegają ciągłej presji turystycznej. Szkody wyrządzane są także poprzez nielegalny ruch pojazdów mechanicznych
i rowerów, a także zaśmiecanie lasu. Negatywny wpływ na stan siedlisk mają także czynniki biotyczne i abiotyczne w tym wydzielanie się posuszu świerkowego oraz złomy i wywroty powstające w wyniku porywistych wiatrów. Powyższe zagrożenia występują na powierzchni 170,66 ha.  Na terenie Nadleśnictwa Zawadzkie, szczególnie w Leśnictwie Zarzecze, stwierdzono znaczące obniżenie poziomu wód gruntowych na powierzchni 19,27 ha.

Kategoria 3.2. – Ekosystemy rzadkie i zagrożone w skali Europy, lecz w Polsce pospolitsze i występujące wielkoobszarowo, stanowiące ważne obszary gospodarki leśnej – grądy, buczyny, jedliny, łęgi, świerkowe bory górnoreglowe, dolnoreglowe bory jodłowo – świerkowe.

Na terenie Nadleśnictwa Bielsko zagrożeniem na siedliskach przyrodniczych jest penetracja lasu przez turystów, nielegalny ruch pojazdów mechanicznych i rowerów, urbanizacja terenów przyległych do lasu, wydzielanie się posuszu świerkowego, zamieranie jesionu, zaśmiecanie lasu, a także wywroty i złomy pojawiające się
w wyniku porywistych wiatrów oraz zmiana stosunków wodnych. Powyższe uszkodzenia występują na powierzchni ponad 4000 ha. Na terenie Nadleśnictwa Brynek znaczące negatywne zmiany w siedliskach przyrodniczych wystąpiły z powodu obniżającego się poziomu wód gruntowych w Leśnictwach Nowa Wieś i Potempa,
w tym również na terenie użytku ekologicznego „Torfowisko w Kotach”. Łączna powierzchnia terenu, na którym zaobserwowano istotny wpływ obniżenia poziomu wód gruntowych na stan siedlisk przyrodniczych w Nadleśnictwie Brynek wyniosła 16,5 ha. Na siedliskach przyrodniczych w obszarze Natura 2000 Lasy Barucickie na terenie Nadleśnictwa Brzeg w  Leśnictwach: Rogalice, Barucice, Dobrzyń, stwierdzono osłabienie drzewostanów w wyniku wahania oraz obniżonego stanu wód gruntowych. Niekorzystny wpływ na siedliska mają tu również stawy rybne. W wyniku chorób grzybowych nasila się zamieranie jesionu, dębu  i olszy. Występują także szkody wyrządzone przez zwierzynę w roślinach chronionych i wskaźnikowych. Zgryzanie odnowień bukowych przez jeleniowate, wystąpiło na siedliskach kwaśnych buczyn
w Leśnictwie Nowy Świat. Siedlisko kwaśnych buczyn jest zagrożone również
w Leśnictwie Lubsza, gdzie drzewostany te są osłabione w wyniku  obniżonego poziomu wód gruntowych. Wydziela się posusz bukowy i dębowy. Obniżenie poziomu wód gruntowych jest również  przyczyną osłabienia grądów środkowoeuropejskich
i subkontynentalnych w Leśnictwie Kuźnica Katowska. Wydziela się tu posusz sosnowy, zamierają krzewy i trawy, występują lokalne podtopienia, wywały. 
W Leśnictwie Kurznie utrzymująca się susza i wysoka temperatura spowodowały nadmierny rozwój glonów w zbiornikach wodnych zbiorowisk starorzeczy i naturalnych eutroficznych zbiorników wodnych z Nympheion, Potamion. Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion), niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie w Leśnictwie Kurznie mają zubożoną szatę roślinną z uwagi na niedobór opadów atmosferycznych i  obniżenie poziomu wód gruntowych. Również grądy, kwaśne dąbrowy oraz łęgi  w tym leśnictwie osłabione są w wyniku obniżenia poziomu wód gruntowych. Drzewostany atakowane są przez szkodniki wtórne i choroby grzybowe. Licznie wydziela się posusz. Występują tu także złomy i wywroty.  
W Leśnictwie Stobrawa na obszarze Natura 2000 Grądy Odrzańskie, w wyniku ścinki drzew przez bobry, podtopione zostały kwaśne dąbrowy, grądy środkowoeuropejskie, oraz łęgi wierzbowe, jesionowe, jesionowo - olszowe. Działalność bobrów spowodowała szkody również w  drzewostanach Leśnictwa Kurznie. W łęgach topolowych występuje pomór topoli. Obserwuje się  usychanie koron i występowanie jemioły. Wydziela się również posusz jesionowy i brzozowy. Na terenie Nadleśnictwa Zawadzkie w Leśnictwie Świerkle  na powierzchni 3,85 ha nastąpiło obniżenie wód gruntowych. Zjawiska zamierania jesionu są przyczyną obniżenia walorów siedlisk przyrodniczych na terenie Leśnictwa Ziemiełowice i Świty w Nadleśnictwie Namysłów. W Leśnictwie Świty zamiera także buk.  Na obszarach Natura 2000: Las Tworkowski w Leśnictwie Ponięcice oraz Rozumicki Las  w Leśnictwie Baborów, na terenie  Nadleśnictwa Rudy Raciborskie znaczącą przyczyną degradacji siedlisk jest zamieranie jesionu. Występują tu wywroty i złomy. Naturalny rozpad drzewostanu, zalanie wodą wystąpiło także w leśnictwie Lubieszów na powierzchni 3,53 ha.
Na terenie Nadleśnictwa Strzelce Opolskie w Leśnictwie Miedziana, na siedlisku żyznej buczyny, w sąsiedztwie kopalni zaobserwowano suszę na powierzchni 1,66 ha. Na siedliskach buczyn oraz boru górnoreglowego w Paśmie Policy, na terenie Nadleśnictwa Sucha, na skutek działalności korników wydziela się posusz świerkowy na powierzchni ok. 110 ha. Na terenie Nadleśnictwa Opole w Leśnictwie Zawada posusz bukowy wydziela się na powierzchni 20,13 ha

Kategoria 4.1. – lasy wodochronne

Istotne zagrożenia dla tej kategorii lasów HCVF wystąpiły na powierzchni 9754,10 ha  w Nadleśnictwie Bielsko, gdzie znaczącą rolę odgrywają czynniki antropogeniczne takie jak: penetracja lasu przez turystów i zbieraczy płodów runa leśnego, nielegalny ruch pojazdów mechanicznych i rowerów, zaśmiecanie lasu, fragmentacja siedlisk
w wyniku rozbudowy infrastruktury turystycznej, rozpalanie ognisk w miejscach do tego nieprzeznaczonych.  Zidentyfikowano tu również zagrożenia biotyczne i abiotyczne, takie jak wydzielanie się posuszu świerkowego, zamieranie jesionu, wywroty i złomy w wyniku porywistych wiatrów.  Na powierzchni 10 641,8 ha na terenie Nadleśnictwa Brzeg w lasach wodochronnych stwierdzono  zakłócenia poziomu wód gruntowych, osłabienie drzewostanów, szkodniki wtórne, choroby grzybowe, zamieranie jesionów, liczne wydzielanie się posuszu sosnowego i brzozowego, zamieranie dębu, pędraki. Cyklicznie występują tu silne wiatry. Niekorzystny jest wpływ stawów rybnych
na stosunki wodne. Występują lokalne podtopienia. Łączna powierzchnia zidentyfikowanych zagrożeń wynosi 5651,5 ha.  Na terenie Nadleśnictwa Chrzanów
w Leśnictwie Bobrek, na obszarze szkód górniczych, na powierzchni 2,05 ha stagnuje woda. Na obszarze Użytku Ekologicznego Żabi Dół, zlokalizowanego na terenie Nadleśnictwa Kędzierzyn, znacząco odczuwalne są skutki suszy. W Leśnictwie Czajka widoczne jest wymywanie brzegów przez rzekę Kłodnicę. Na terenie Nadleśnictwa Kłobuck w Leśnictwie  Rybno wystąpiły istotne szkody wyrządzone przez bobry
w postaci podtopień. Na terenie Nadleśnictwa Namysłów występuje problem zamierania jesionu  w Leśnictwach: Ziemiełowice, Świty i Gola. Istotny wpływ na walory ochronne ma tu również susza glebowa i występowanie jemioły. Uszkodzenie drzewostanu w Leśnictwie Ziemiełowice na powierzchni 0,29 ha wystąpiło w wyniku działalności bobrów. Na terenie  Nadleśnictwa Rudy Raciborskie zamieranie jesionu 
i degradacja siedlisk występuje w  Leśnictwie Baborów na powierzchni 12,48 ha.
Na terenie Nadleśnictwa Sucha na powierzchni ok. 450 ha, w Leśnictwach: Mucharz, Budzów, Stryszawa, zaatakowane przez jemiołę jodły wydzielają się jako posusz.
W Leśnictwach Lachowice i Jasień zamiera jesion i wydziela się posusz świerkowy wskutek obecności korników. Na terenie Nadleśnictwa Opole w Leśnictwie Dębska Kuźnia zagrożenie ze strony szkodników korzeni, w postaci chrabąszcza majowego wystąpiło na powierzchni 5, 95 ha natomiast choroby grzybowe wystąpiły na powierzchni 17,13 ha.

Kategoria 4.2. – lasy glebochronne

Istotne zagrożenia dla tej kategorii lasów HCVF wystąpiły w Nadleśnictwie Bielsko,
w Leśnictwach Lipnik, Straconka, Bystra, Biła, Salmopol, gdzie zidentyfikowano penetrację lasu przez turystów, nielegalny ruch pojazdów mechanicznych i rowerów, wydzielanie się posuszu świerkowego, zaśmiecanie lasu, wywroty i złomy w wyniku porywistych wiatrów. Uszkodzenia te wystąpiły na  powierzchni 467,81 ha.  W lasach glebochronnych  Nadleśnictwa Namysłów, na powierzchni 84,5 ha Leśnictwa Świty wystąpiła susza. Widoczne jest również zamieranie jesionu i buka oraz występowanie jemioły.  W Leśnictwie Baborów na terenie Nadleśnictwa Rudy Raciborskie  przyczyną obniżenia walorów lasów glebochronnych w głównej mierze są czynniki biotyczne t.j. zamieranie jesionu, topoli i brzozy. Następuje tu degradacja siedlisk. Na terenie Nadleśnictwa Sucha na powierzchni ok. 450 ha, w Leśnictwach: Mucharz, Budzów, Stryszawa, zaatakowane przez jemiołę jodły wydzielają się jako posusz.
W Leśnictwach Lachowice i Jasień zamiera jesion i wydziela się posusz świerkowy wskutek obecności korników.

Kategoria 6 – lasy kluczowe dla tożsamości kulturowej lokalnych społeczności.

Na terenie Nadleśnictwo Kędzierzyn w Leśnictwie Czajka silnie penetrowany jest obiekt kluczowy dla tożsamości kulturowej lokalnych społeczności  t.j. 140 letni drzewostan lipowo – dębowy na siedlisku lasu łęgowego z ruinami świątyni „Rotunda” oraz ruinami grobowca rodziny Hohenlohe.  Na terenie Nadleśnictwa Strzelce Opolskie w Leśnictwie Miedziana erozji powietrznej i wodnej ulegają piece kamienne.
W Leśnictwie Kalinów w podworskim parku wydziela się posusz lipowy, z uwagi
na występowanie jemioły.

Monitoring Lasów HCVF za 2020 r.

Kategoria 1.1.a. – Lasy w rezerwatach przyrody oraz lasy w parkach narodowych.

W lasach kategorii 1.1.a. w roku 2020 szkody istotnie wpływające na ich walory ochronne wystąpiły w dwunastu rezerwatach przyrody. Na terenie Nadleśnictwa Brzeg
w rezerwacie Rogalice zamiera jesion i dąb, a także wystąpiły wahania poziomu wód gruntowych spowodowane brakiem opadów atmosferycznych. W rezerwacie Barucice również stwierdzono zamieranie jesionu, dębu. Zbuchtowane zostało stanowisko kukułki Fuchsa oraz żywców. Wichury przyczyniły się do powstania licznych złomów
i wywrotów. W rezerwacie Leśna Woda w wyniku oddziaływania leja depresji kopalni piasku ustępuje buk, a świerk wydzielił się całkowicie. W rezerwacie Lubsza zakłócenia poziomu wód gruntowych spowodowały osłabienie buka i dęba. 
W rezerwacie Przylesie również występuje  zamieranie jesionu, dębu, olszy. Licznie występują złomy i wywroty. W rezerwacie Ostra Góra na terenie Nadleśnictwa Chrzanów w ubiegłym roku doszło do pożaru, w wyniku którego spłonęła pokrywa gleby na powierzchni 0,38 ha. Antropopresja jest największym zagrożeniem
dla rezerwatu Grapa na terenie Nadleśnictwa Jeleśnia. Ponadto problemem
jest tu zamieranie jesionu. Na terenie rezerwatu Gawroniec zaobserwowano bardzo słabe odnowienie jodłowe, spowodowane zbyt dużym zwarciem oraz ekspansją buka w odnowieniu. W rezerwacie Las Dąbrowa na terenie Nadleśnictwa Rudziniec ekspansja rdestowca doprowadziła do degradacji siedliska na powierzchni 0,64 ha. Zamieranie jesionu jest chorobą, która silnie oddziałuje na walory rezerwatu Rozumice położonego na obszarze Nadleśnictwa Rudy Raciborskie. Na terenie Nadleśnictwa Strzelce Opolskie intensywnie wydziela się posusz bukowy w rezerwacie Biesiec, wzdłuż autostrady A4, na powierzchni 10,42 ha w Leśnictwie Krępna. Na terenie Nadleśnictwo Opole w rezerwacie Srebrne Źródła występuje zamieranie jesionu
na powierzchni 8,30 ha.

Kategoria 1.1.b. – Lasy w parkach krajobrazowych oraz w strefach „ochrony krajobrazowej” parków narodowych i rezerwatów przyrody.

Lasy położone na terenie Nadleśnictwa Bielsko w Beskidzie Śląskim są stale narażone na działanie czynników biotycznych, abiotycznych i antropogenicznych.
Istotne w ubiegłym roku były następujące czynniki:  penetracja lasu przez turystów, nielegalny ruch pojazdów mechanicznych, wydzielanie się posuszu świerkowego, zamieranie jesionu,  zaśmiecanie lasu, wywroty i złomy w wyniku porywistych wiatrów, śniegołomy, zmiana stosunków wodnych, fragmentacja siedlisk w wyniku rozbudowy infrastruktury. W Beskidzie Małym na terenie Nadleśnictwa Sucha, na powierzchni około 200 ha występowanie jemioły spowodowało  wydzielanie się posuszu jodłowego. Na terenie Stobrawskiego Parku Krajobrazowego w Nadleśnictwie Brzeg  wystąpiły choroby grzybowe, a także zakłócenia poziomu wód gruntowych. Czynniki te oraz zagrożenie ze strony szkodników wtórnych, głównie kornika ostrozębnego,
są przyczyną wydzielania się posuszu sosnowego. Ważkim problemem jest zamieranie nie tylko jesionu wyniosłego, ale również dębu, olszy, brzozy. Następuje stepowienie siedlisk i ekspansja przymiotna kanadyjskiego na uprawach. Pojawiają się stałe pędraczyska. Zbuchtowane zostały stanowiska roślin chronionych i rzadkich t.j. kukułka Fuchsa, podkolan biały i żywce. Widoczna jest również działalność bobrów. Wzdłuż autostrady A4 na Górze Świętej Anny na terenie Nadleśnictwa Strzelce Opolskie,  Leśnictwa Krępna intensywnie wydziela się posusz bukowy. W związku
z budową obwodnicy, w Leśnictwie Sierbowice na terenie Nadleśnictwa Olkusz, doszło do likwidacji siedliska na powierzchni 20,45 ha. Wzmożony ruch turystyczny na terenie Parku Krajobrazowego Orlich Gniazd w leśnictwie Włodowice Nadleśnictwa Siewierz, jest istotnym czynnikiem wpływającym negatywnie na walory przyrodnicze tego regionu. Na powierzchni 2630,54 ha Nadleśnictwa Złoty Potok, w Leśnictwach Kamienna Góra, Dąbrowa i Zrębice zagrożenie stanowią pędraki chrabąszcza majowego.

Kategoria 1.2. – ostoje zagrożonych i ginących gatunków.

Uszkodzenia w tej kategorii lasów na terenie Nadleśnictwa Koniecpol w Leśnictwie Siedliska, powstały w wyniku działalności bobrów, które okresowo zalewają stanowisko języczki syberyjskiej. W Nadleśnictwie Namysłów szkody związane były
z zamieraniem jesionu, suszą i opanowaniem drzew przez jemiołę w Leśnictwie Świty, a także w Leśnictwie Ziemiełowice wywołane fragmentacją ekosystemu co przyczyniło się do zamierania jesionu. Na terenie Nadleśnictwa Siewierz w Leśnictwie Maczki stwierdzono przesuszenie terenu oraz sukcesję niepożądanych gatunków. Na terenie Nadleśnictwa Sucha w Paśmie Policy odnotowano wydzielanie się posuszu świerkowego na skutek działalności korników.

2. Kompleksy leśne odgrywające znacząca rolę w krajobrazie, w skali krajowej, makroregionalnej  lub globalnej.

Na terenie Nadleśnictwa Sucha w obszarach Natura 2000 Pasmo Policy, Na Policy, Babia Góra oraz Beskid Mały odnotowano wydzielanie się posuszu świerkowego na skutek działalności korników.

Kategoria 3.1. Ekosystemy skrajnie rzadkie i ginące, marginalne z punktu widzenia gospodarki leśnej – buczyny storczykowe, świetliste dąbrowy, lasy zboczowe, bory, brzeziny i świerczyny bagienne.

Na terenie Nadleśnictwa Bielsko w Leśnictwie Lipnik, Bystra, Zabrzeg, Kamienica Wielka Łąka i Jaworze siedliska przyrodnicze podlegają ciągłej presji turystycznej. Szkody wyrządzane są także poprzez nielegalny ruch pojazdów mechanicznych
i rowerów, zaśmiecanie lasu. Negatywny wpływ na stan siedlisk mają także czynniki biotyczne i abiotyczne w tym wydzielanie się posuszu świerkowego oraz złomy
i wywroty w wyniku porywistych wiatrów. Na terenie Nadleśnictwa Zawadzkie szczególnie w Leśnictwie Zarzecze stwierdzono znaczące obniżenie poziomu wód gruntowych na powierzchni 19,27 ha. W Leśnictwie Ząbkowice, na terenie Nadleśnictwa Siewierz czynnikiem znacząco negatywnie oddziałującym na siedliska przyrodnicze są pojazdy motocrossowe. Z kolei naturalnym, negatywnym czynnikiem ograniczającym rozwój storczyków na terenie Nadleśnictwa Strzelce Opolskie
w Leśnictwie Krępna, jest presja odnowienia naturalnego.

Kategoria 3.2. – Ekosystemy rzadkie i zagrożone w skali Europy, lecz w Polsce pospolitsze i występujące wielkoobszarowo, stanowiące ważne obszary gospodarki leśnej – grądy, buczyny, jedliny, łęgi, świerkowe bory górnoreglowe, dolnoreglowe bory jodłowo – świerkowe.

Na terenie Nadleśnictwa Bielsko zagrożeniem na siedliskach przyrodniczych jest penetracja lasu przez turystów, nielegalny ruch pojazdów mechanicznych i rowerów, urbanizacja terenów przyległych do lasu, wydzielanie się posuszu świerkowego, zamieranie jesionu, zaśmiecanie lasu, a także śniegołomy oraz wywroty i złomy pojawiające się w wyniku porywistych wiatrów. Powyższe uszkodzenia występują na powierzchni ponad 4000 ha. Na terenie Nadleśnictwa Brynek znaczące negatywne zmiany w siedliskach przyrodniczych wystąpiły z powodu obniżającego się poziomu wód gruntowych w Leśnictwach Nowa Wieś i Potempa, w tym również na terenie użytku ekologicznego „Torfowisko w Kotach”. Na siedliskach przyrodniczych
w obszarze Natura 2000 Lasy Barucickie na terenie Nadleśnictwa Brzeg
w  Leśnictwach: Rogalice, Barucice, Dobrzyń, stwierdzono osłabienie drzewostanów w wyniku wahania oraz obniżonego stanu wód gruntowych. Niekorzystny wpływ
na siedliska mają tu również stawy rybne. W wyniku chorób grzybowych nasila
się zamieranie jesionu, dębu  i olszy. Zgryzanie odnowień bukowych przez jeleniowate, wystąpiło na siedliskach kwaśnych buczyn w Leśnictwie Nowy Świat. Siedlisko kwaśnych buczyn jest zagrożone również w Leśnictwie Lubsza, gdzie drzewostany te są osłabione w wyniku  obniżonego poziomu wód gruntowych. Wydziela się posusz bukowy i dębowy, występuje zgorzel i suchoczuby. Obniżenie poziomu wód gruntowych jest również  przyczyną osłabienia grądów środkowoeuropejskich
i subkontynentalnych w Leśnictwie Kuźnica Katowska. W Leśnictwie Kurznie z powodu długotrwale utrzymującej się suszy następuje lądowienie   zbiorowisk starorzeczy
i naturalnych eutroficznych zbiorników wodnych z Nympheion, Potamion. Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion), niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie w Leśnictwie Kurznie maja zubożoną szatę z roślinną z uwagi na niedobór opadów atmosferycznych i  obniżenie poziomu wód gruntowych. Również grądy, kwaśne dąbrowy oraz łęgi  w tym leśnictwie osłabione są w wyniku obniżenia poziomu wód gruntowych. Drzewostany atakowane są przez szkodniki wtórne, choroby grzybowe. Licznie wydziela się posusz. Występują tu także złomy i wywroty. W Leśnictwie Stobrawa na obszarze Natura 2000 Grądy Odrzańskie, w wyniku ścinki drzew przez bobry, podtopione zostały kwaśne dąbrowy, grądy środkowoeuropejskie, oraz łęgi wierzbowe, jesionowe, jesionowo - olszowe. Działalność bobrów spowodowała szkody również w  drzewostanach Leśnictwa Kurznie. W łęgach topolowych występuje pomór topoli. Obserwuje się  usychanie koron i występowanie jemioły. Wydziela się również posusz jesionowy i brzozowy. Na terenie Nadleśnictwa Zawadzkie w Leśnictwie Świerkle  na powierzchni prawie 20 ha nastąpiło obniżenie wód gruntowych. Zamieranie jesionu jest przyczyną znaczącego obniżenia walorów siedlisk przyrodniczych na terenie Leśnictwa Świty w Nadleśnictwie Namysłów.
Na obszarach Natura 2000 Las Tworkowski w Leśnictwie Ponięcice oraz Rozumicki Las  w Leśnictwie Baborów na terenie  Nadleśnictwa Rudy Raciborskie znaczącą przyczyną degradacji siedlisk jest zamieranie jesionu. W Paśmie Policy, na terenie Nadleśnictwa Sucha, na skutek działalności korników wydziela się posusz świerkowy.

Kategoria 4.1. – lasy wodochronne

Istotne zagrożenia dla tej kategorii lasów HCVF wystąpiły na powierzchni 9 754,10 ha  w Nadleśnictwie Bielsko, gdzie znaczącą rolę odgrywają czynniki antropogeniczne takie jak: penetracja lasu przez turystów, nielegalny ruch pojazdów mechanicznych
i rowerów, zaśmiecanie lasu, fragmentacja siedlisk w wyniku rozbudowy infrastruktury.  Zidentyfikowano tu również zagrożenia biotyczne i abiotyczne, takie jak wydzielanie się posuszu świerkowego, zamieranie jesionu, wywroty i złomy w wyniku porywistych wiatrów. Na powierzchni 10 641,8 ha na terenie Nadleśnictwa Brzeg w lasach wodochronnych stwierdzono  zakłócenia poziomu wód gruntowych, osłabienie drzewostanów, szkodniki wtórne, choroby grzybowe, zamieranie jesionów, liczne wydzielanie się posuszu sosnowego i brzozowego, zamieranie dębu, pędraki. Cyklicznie występują tu silne wiatry. Na terenie Nadleśnictwa Kędzierzyn występują szkody w lasach wodochronnych polegające na obniżeniu wód gruntowych, zamieraniu jesionów. Znacząco odczuwalne są skutki suszy. W Leśnictwie Stampnica odczuwalny jest negatywny wpływ działalności Zakładów Azotowych Kędzierzyn.
Na terenie Nadleśnictwa Namysłów występuje problem zamierania jesionu
w Leśnictwach: Ziemiełowice, Świty i Gola. Istotny wpływ na walory ochronne
ma tu również susza glebowa i występowanie jemioły. Uszkodzenie drzewostanu
w Leśnictwie Ziemiełowice na powierzchni 0,3 ha wystąpiło w wyniku działalności bobrów. Na terenie Nadleśnictwa Rudziniec nastąpiło zatrucie wód w potoku Sierakowickim. W Leśnictwie Centawa Nadleśnictwa Rudziniec występuje silne porażenie jemiołą. Nadleśnictwo Rudy Raciborskie boryka się z zamieraniem jesionu i brzozy, suszą glebową i degradacją siedliska w Leśnictwie Baborów.
W Nadleśnictwie Siewierz pod budowę gazociągu przeznaczono 1,49 ha wydzielenia 02-28-1-12-472-a. Na terenie Nadleśnictwa Złoty Potok w Leśnictwie Konstantynów zakłócony jest poziom wód gruntowych. Występują tu również szkody spowodowane działalnością bobrów.

Kategoria 4.2. – lasy glebochronne

Istotne zagrożenia dla tej kategorii lasów HCVF wystąpiły w Nadleśnictwie Bielsko,
w Leśnictwach Lipnik, Straconka, Bystra, Biła, Salmopol, gdzie zidentyfikowano penetrację lasu przez turystów, nielegalny ruch pojazdów mechanicznych i rowerów, wydzielanie się posuszu świerkowego, zaśmiecanie lasu, wywroty i złomy w wyniku porywistych wiatrów. Uszkodzenia te wystąpiły na  powierzchni 467,81 ha. Na terenie Nadleśnictwa Brzeg w lasach glebochronnych Leśnictwa Lubsza występują zakłócenia poziomu wód gruntowych, osłabienie drzewostanów, wydzielanie się posuszu,
a  także liczne wywroty i złomy.  W lasach glebochronnych  Nadleśnictwa Namysłów, na powierzchni 84,5 ha Leśnictwa Świty wystąpiła susza. Widoczne jest również zamieranie jesionu i występowanie jemioły. Na terenie Nadleśnictwa Olkusz z uwagi na istnienie leja depresji na terenie Leśnictwa Pomorzany na powierzchni 1 588,93 ha występują zakłócenia poziomu wód gruntowych, polegające na nadmiernym odwodnieniu. W Leśnictwie Baborów na terenie Nadleśnictwa Rudy Raciborskie  przyczyną obniżenia walorów lasów glebochronnych w głównej mierze są czynniki biotyczne t.j. zamieranie jesionu, topoli i brzozy. Na terenie Nadleśnictwa Sucha
w Leśnictwie Jasień  na powierzchni około 170 ha zamiera jesion. Z kolei wydzielanie się posuszu świerkowego na skutek obecności korników występuje na powierzchni około 550 ha.

Kategoria 6 – lasy kluczowe dla tożsamości kulturowej lokalnych społeczności.

W Leśnym Kościele na terenie Leśnictwa Jaworze Nadleśnictwa Bielsko nasila się zjawisko jazdy motorami i kładami. Powierzchnia uszkodzeń wynosi tu 0,11 ha. Silnie penetrowany jest las o charakterze zbliżonym do naturalnego na terenie Nadleśnictwa Kędzierzyn Leśnictwa Czajka t.j. 140 letni drzewostan lipowo – dębowy na siedlisku lasu łęgowego z ruinami świątyni „Rotunda” oraz ruinami grobowca rodziny Hohenlohe.

Kategoria 1.1.a. – Lasy w rezerwatach przyrody oraz lasy w parkach narodowych.

W lasach kategorii 1.1.a. w roku 2019 w kilkunastu rezerwatach wystąpiły szkody istotnie wpływające na ich walory ochronne. Na terenie Nadleśnictwa Brzeg w rezerwacie Rogalice postępuje zamieranie jesionu i dębu, wystąpiły wahania poziomu wód gruntowych spowodowane brakiem opadów atmosferycznych. W rezerwacie Barucice również stwierdzono zamieranie jesionu, dębu. Zbuchtowane zostało stanowisko kukułki Fuchsa oraz żywców. Wichury przyczyniły się do powstania licznych złomów i wywrotów. W rezerwacie Leśna Woda w wyniku oddziaływania leja depresji kopalni piasku ustępuje buk, a świerk wydzielił się całkowicie. W rezerwacie Lubsza zakłócenia poziomu wód gruntowych spowodowały osłabienie buka i dęba.  W rezerwacie Przylesie również występuje zamieranie jesionu, dębu, olszy. Występują licznie złomy i wywroty. W rezerwacie Lipowiec na terenie Nadleśnictwa Chrzanów zbuchtowane zostało stanowisko kruszczyka. Antropopresja jest największym zagrożeniem dla rezerwatu Grapa na terenie Nadleśnictwa Jeleśnia. Ponadto problemem jest tu zamieranie jesionu i bardzo słabe odnowienie jodłowe, spowodowane zbyt dużym zwarciem oraz ekspansją buka w odnowieniu. Susza glebowa na powierzchni 23,01 ha jest silnie oddziałującym czynnikiem na walory rezerwatów Komorzno i Krzywiczyny w Nadleśnictwie Namysłów. Negatywny wpływ na walory rezerwatu Kamieniec na terenie Nadleśnictwa Olesno ma obniżony poziom wód gruntowych. W rezerwacie Las Dąbrowa na terenie Nadleśnictwa Rudziniec ekspansja rdestowca doprowadziła do degradacji siedliska na powierzchni 0,62 ha. Zamieranie jesionu oraz susza glebowa silnie oddziałują na  walory rezerwatu Rozumice położonego na terenie Nadleśnictwa Rudy Raciborskie. Na terenie Nadleśnictwa Strzelce Opolskie intensywnie wydziela się posusz w rezerwacie Biesiec, wzdłuż autostrady A4, na powierzchni 7,91 ha w Leśnictwie Krępna. Na terenie Nadleśnictwa Opole w rezerwacie Srebrne Źródła obserwuje się zamieranie jesionu na powierzchni 10,66 ha. Masowe wydzielanie się posuszu występuje również w rezerwacie Prądy, gdzie nastąpiło obniżenie wód gruntowych.

Kategoria 1.1.b. – Lasy w parkach krajobrazowych oraz w strefach „ochrony krajobrazowej” parków narodowych i rezerwatów przyrody.

Lasy położone w „Parku Krajobrazowym Beskidu Śląskiego” są stale narażone na działanie czynników biotycznych, abiotycznych i antropogenicznych. Istotne w ubiegłym roku były następujące czynniki:  penetracja lasu przez turystów, nielegalny ruch pojazdów mechanicznych, wydzielanie się posuszu świerkowego, zamieranie jesionu, zaśmiecanie lasu, wywroty i złomy w wyniku porywistych wiatrów, śniegołomy, zmiana stosunków wodnych, fragmentacja siedlisk w wyniku rozbudowy infrastruktury. Na terenie Nadleśnictwa Olkusz w Leśnictwie Sierbowice, w Parku Krajobrazowym Orlich Gniazd, nastąpiła likwidacja siedliska na części wydzieleń w oddziale 205 oraz fragmentacja ekosystemu spowodowana planowaną budową obwodnicy Zawiercia na powierzchni 20, 45 ha. Z kolei w Leśnictwie Smoleń nastąpiła degradacja siedliska spowodowana niszczeniem runa poprzez wydeptywanie i zaśmiecanie. Na terenie Nadleśnictwa Złoty Potok w Parku Krajobrazowym Orlich Gniazd, zagrożenie spowodowane działalnością owadów – pędraków chrabąszcza majowego,  wystąpiło w Leśnictwach: Konstantynów, Kamienna Góra, Dąbrowa i Zrębice. W tym samym Nadleśnictwie, w Parku Krajobrazowym Lasy nad Górną Liswartą, w ubiegłym roku na powierzchni 1,14 ha wystąpiło zakłócenie poziomu wód gruntowych. Na Opolszczyźnie, w Parku Krajobrazowym Gór Opawskich, wystąpiło zagrożenie biotyczne spowodowane działalnością owadów. Problemem jest również penetracja lasu przez turystów i zaśmiecanie. Na terenie Nadleśnictwa Strzelce Opolskie, w Parku Krajobrazowym Góra Świętej Anny, wzdłuż autostrady A4 w Leśnictwie Krępna oddział 52L, na powierzchni 2,51 ha, intensywnie wydziela się posusz. W Stobrawskim Parku Krajobrazowym wystąpiły choroby grzybowe, a także zakłócenia poziomu wód gruntowych. Czynniki te oraz zagrożenie ze strony szkodników wtórnych, głównie kornika ostrozębnego, są przyczyną wydzielania się posuszu sosnowego. Ważkim problemem jest zamieranie nie tylko jesionu wyniosłego, ale również dębu, olszy i brzozy. Następuje stepowienie siedlisk i ekspansja przymiotna kanadyjskiego na uprawach. Pojawiają się tzw. stałe pędraczyska. Zbuchtowane zostały stanowiska roślin chronionych i rzadkich t.j. kukułki Fuchsa, podkolana białego i żywców. Widoczna jest również działalność bobrów.

Kategoria 1.2. – Ostoje zagrożonych i ginących gatunków.

Uszkodzenia w tej kategorii na terenie Nadleśnictwa Koniecpol w leśnictwie Siedliska, powstały w wyniku działalności bobrów, które okresowo zalewają stanowisko języczki syberyjskiej. W Nadleśnictwie Namysłów szkody związane były z zamieraniem jesionu, suszą i opanowaniem drzew przez jemiołę. Na terenie Nadleśnictwa Siewierz w strefie ochrony ostoi, miejsc rozrodu i regularnego przebywania chronionego gatunku stwierdzono przesuszenie terenu oraz sukcesję sosny.

Kategoria 2 – Kompleksy leśne odgrywające znaczącą rolę w krajobrazie, w skali krajowej, makroregionalnej lub globalnej.

W roku 2019 nie wystąpiły szkody mogące wpłynąć na stan wartości ochronnych lasów HCVF tej kategorii.

Kategoria 3.1. Ekosystemy skrajnie rzadkie i ginące, marginalne z punktu widzenia gospodarki leśnej – buczyny storczykowe, świetliste dąbrowy, lasy zboczowe, bory, brzeziny i świerczyny bagienne.

W lasach tej kategorii, na siedlisku borów bagiennych w Nadleśnictwie Zawadzkie, leśnictwo Zarzecze na powierzchni 19,27 ha stwierdzono obniżenie poziomu wód gruntowych. Z kolei na terenie Nadleśnictwa Strzelce Opolskie  w Leśnictwie Krępna oddział 52l w wyniku presji odnowienia naturalnego oraz konkurencji ze strony innych gatunków runa ograniczany jest rozwój storczyków na powierzchni 2,51 ha.

Kategoria 3.2. – Ekosystemy rzadkie i zagrożone w skali Europy, lecz w Polsce pospolitsze i występujące wielkoobszarowo, stanowiące ważne obszary gospodarki leśnej – grady, buczyny, jedliny, łęgi, świerkowe bory górnoreglowe, dolnoreglowe bory jodłowo – świerkowe.

Na terenie Nadleśnictwa Bielsko zagrożeniem na siedliskach przyrodniczych jest penetracja lasu przez turystów, nielegalny ruch pojazdów mechanicznych, wydzielanie się posuszu świerkowego, zamieranie jesionu, zaśmiecanie lasu, a także śniegołomy oraz wywroty i złomy pojawiające się w wyniku porywistych wiatrów. Na siedliskach przyrodniczych w obszarze Natura 2000 Lasy Barucickie na terenie Nadleśnictwa Brzeg w Leśnictwie Rogalice, Barucice i Dobrzyń stwierdzono osłabienie drzewostanów w wyniku wahania oraz obniżonego stanu wód gruntowych. Niekorzystny wpływ na siedliska mają tu również stawy rybne. W wyniku chorób grzybowych nasila się zamieranie jesionu, dębu i olszy. Zgryzanie odnowień bukowych przez jeleniowate, wystąpiło na siedliskach kwaśnych buczyn w leśnictwie Nowy Świat. Siedlisko kwaśnych buczyn jest zagrożone również w Leśnictwie Lubsza, gdzie drzewostany te są osłabione w wyniku  obniżonego poziomu wód gruntowych. Wydziela się posusz bukowy i dębowy, występuje zgorzel i suchoczuby. Obniżenie poziomu wód gruntowych jest również przyczyną osłabienia grądów środkowo-europejskich i subkontynentalnych w Leśnictwie Kuźnica Katowska. W Leśnictwie Kurznie z powodu długotrwale utrzymującej się suszy następuje lądowienie   zbiorowisk starorzeczy i naturalnych eutroficznych zbiorników wodnych z Nympheion, Potamion. Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion), niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie w Leśnictwie Kurznie maja zubożoną szatę  roślinną z uwagi na niedobór opadów atmosferycznych i obniżenie poziomu wód gruntowych. Również grądy, kwaśne dąbrowy oraz łęgi w tym leśnictwie osłabione są w wyniku obniżenia poziomu wód gruntowych. Drzewostany atakowane są przez szkodniki wtórne i choroby grzybowe. Intensywnie wydziela się posusz. Występują tu także złomy i wywroty. W Leśnictwie Stobrawa na obszarze Natura 2000 Grądy odrzańskie, w wyniku ścinki drzew przez bobry, podtopione zostały kwaśne dąbrowy, grądy środkowoeuropejskie, oraz łęgi wierzbowe, jesionowe, jesionowo - olszowe. Działalność bobrów spowodowała szkody również w drzewostanach Leśnictwa Kurznie. W łęgach topolowych występuje pomór topoli. Obserwuje się  usychanie koron i występowanie jemioły. Wydziela się również posusz jesionowy i brzozowy. Łęgowe siedliska przyrodnicze Nadleśnictwa Zawadzkie w Leśnictwie Świerkle są okresowo zalewane przez bobry na powierzchni 4,24 ha. Zamieranie jesionu znacząco wpływa na walory ochronne siedlisk przyrodniczych w Leśnictwie Świty na terenie Nadleśnictwa Namysłów oraz w Leśnictwie Baborów i w obszarze Natura 2000 Las Tworkowski na terenie Nadleśnictwa Rudy Raciborskie. W tym ostatnim Nadleśnictwie przyczyną obniżenia walorów przyrodniczych siedlisk jest także susza glebowa. Do obniżenia walorów przyrodniczych na terenie Nadleśnictwa Siewierz przyczyniła się również budowa gazociągu w leśnictwie Ząbkowice na powierzchni 1,45 ha. Na terenie Nadleśnictwa Strzelce Opolskie w leśnictwie Łąki Kozielskie wystąpiły szkody od wiatru (złomy i wywroty). Nastąpiło tu również obniżenie poziomu wód gruntowych. Obserwowane jest zamieranie jesionu i brzozy na powierzchni 38,99 ha. W Leśnictwie Kłodnica w obszarze Natura 2000 Łęg Zdzieszowicki intensywnie wydziela się posusz jesionowy i postępuje grądowienie drzewostanów w siedliskach łęgowych lasów dębowo – wiązowo – jesionowych (91F0).

Kategoria 4.1. – Lasy wodochronne.

Istotne zagrożenia dla tej kategorii lasów HCVF wystąpiły w całym Nadleśnictwie Bielsko, gdzie zidentyfikowano penetrację lasu przez turystów, nielegalny ruch pojazdów mechanicznych, zaśmiecanie lasu, fragmentację siedlisk w wyniku rozbudowy infrastruktury, wydzielanie się posuszu świerkowego, zamieranie jesionu, wywroty i złomy w wyniku porywistych wiatrów, śniegołomy, zmiana stosunków wodnych. Na terenie Nadleśnictwa Brynek w Leśnictwie Potempa  radykalnie obniżył się poziom wody. Na terenie Nadleśnictwa Brzeg w lasach wodochronnych stwierdzono zakłócenia poziomu wód gruntowych, osłabienie drzewostanów, szkodniki wtórne, choroby grzybowe, zamieranie jesionów, intensywne wydzielani się posuszu sosnowego i brzozowego, zamieranie dębu i pędraki. Cyklicznie występują tu silne wiatry.  W Leśnictwie Żarki na terenie Nadleśnictwa Chrzanów w rejonie występowania szkód górniczych, na powierzchni 20,79 ha wystąpiło zakłócenie poziomu wód gruntowych. Na terenie Nadleśnictwa Namysłów występuje problem zamierania jesionu w Leśnictwach: Ziemiełowice i Świty. Istotny wpływ na walor ochronny ma tu również susza glebowa i występowanie jemioły. Na terenie Nadleśnictwa Rudziniec nastąpiło zatrucie wód w potoku Sierakowickim. Nadleśnictwo Rudy Raciborskie boryka się z zamieraniem jesionu i brzozy, suszą glebową i degradacją siedliska w Leśnictwie Baborów. W Nadleśnictwie Siewierz pod budowę gazociągu przeznaczono 1,49 ha wydzielenia 472 a w Leśnictwie Ząbkowice. Na terenie Nadleśnictwa Złoty Potok w Leśnictwie Konstantynów zakłócony jest poziom wód gruntowych. Występują tu również szkody spowodowane działalnością bobrów.

Kategoria 4.2. – Lasy glebochronne.

Na terenie Nadleśnictwa Brzeg w lasach tej kategorii HCVF wystąpiły zakłócenia poziomu wód gruntowych, osłabienie drzewostanów, wydzielanie się posuszu oraz liczne wywroty i złomy. W leśnictwie Świty na terenie Nadleśnictwa Namysłów występuje susza. Zamiera jesion i występuje jemioła. Jesion zamiera także w Leśnictwie Gola. Na terenie Nadleśnictwa Złoty Potok w Leśnictwie Konstantynów zakłócony został poziom wód gruntowych. Występują tu również szkody spowodowane działalnością bobrów.

Kategoria 6 – Lasy kluczowe dla tożsamości kulturowej lokalnych społeczności.

Na terenie Nadleśnictwa Strzelce Opolskie w podworskim parku w oddziale 98t Leśnictwa Kalinów intensywnie wydzielał się lipowy posusz. Za zgodą wojewódzkiego konserwatora zabytków został on pozyskany w 2019 roku z powierzchnini 7,7.

Kategoria 1.1.a. -  Lasy w rezerwatach przyrody oraz lasy w parkach narodowych.

W lasach kategorii 1.1.a w roku 2018 w kilku rezerwatach wystąpiły szkody istotnie wpływające na ich walory ochronne. Na terenie Nadleśnictwa Brzeg w rezerwacie „Barucice” występuje zamieranie jesionu i dębu. Zbuchtowane zostały stanowiska kukułki Fuchsa i żywców. Wichury spowodowały wystąpienie licznych złomów
i wywrotów. Z kolei w rezerwacie „Leśna woda” nastąpiło całkowite wydzielenie się świerka. Licznie wydziela się sosna. Przyczyną jest lej depresji kopalni piasku w miejscowości Leśna Woda. W rezerwacie Lubsza występują zakłócenia wód gruntowych.   W rezerwacie „Przylesie” występuje zamieranie jesionu, dębu i olszy. Stwierdzono wahania poziomu wód gruntowych. Wystąpiły liczne złomy i wywroty.
Na terenie Nadleśnictwa Jeleśnia w rezerwacie „Grapa” nasila się wydzielanie jesionu. W rezerwacie „Pod Rysianką” wystąpiła gradacja kornika drukarza, a także wiatrołomy i wiatrowały.  W rezerwacie „Ochojec”, położonym na terenie miasta Katowice
i Nadleśnictwa Katowice, ponawiane są akty wandalizmu w postaci uszkodzenia drzew z gatunku dąb czerwony. Obserwowane jest również niszczenie i przekształcanie runa leśnego. Problem stanowi tu także występowanie inwazyjnej czeremchy amerykańskiej. W rezerwacie „Srebrne Źródła” na terenie Nadleśnictwa Opole masowo wydziela się posusz. Występuje tu zamieranie jesionu w wyniku chorób grzybowych.  W rezerwacie „Rozumice” na terenie Nadleśnictwa Rudy Raciborskie występuje susza glebowa oraz zamieranie jesionu. W rezerwacie Biesiec na terenie Nadleśnictwa Strzelce Opolskie stwierdzono intensywne wydzielanie się posuszu bukowego. Na terenie Nadleśnictwa Ustroń w rezerwacie „Skarpa Wiślicka” wystąpiły szkody od wiatru, a także choroby grzybowe.

Kategoria 1.1.b. - Lasy w parkach krajobrazowych oraz w strefach „ochrony krajobrazowej” parków narodowych i rezerwatów przyrody.

Lasy położone w „Parku Krajobrazowym Beskidu Śląskiego” są stale narażone
na działanie czynników biotycznych, abiotycznych i antropogenicznych. W ubiegłym roku najbardziej istotnymi okazały się: penetracja lasu przez turystów, nielegalny ruch pojazdów mechanicznych, zaśmiecanie lasu, fragmentacja siedlisk w wyniku rozbudowy infrastruktury turystycznej oraz wydzielanie się posuszu świerkowego, zamieranie jesionu,  wywroty i złomy w wyniku porywistych wiatrów. W „Stobrawskim Parku Krajobrazowym” zbuchtowane zostały stanowiska kukułki Fuchsa, podkolana białego oraz żywców. Wystąpiły choroby grzybowe objawiające się zamieraniem jesionu, dębu, olszy i brzozy. W „Parku Krajobrazowym Gór Opawskich” wystąpiło zagrożenie biotyczne spowodowane działalnością owadów.

Kategoria 1.2. – Ostoje zagrożonych i ginących gatunków.

Uszkodzenia w tej kategorii lasów były spowodowane silną penetracją wędkarzy
w strefie ochrony bielika na terenie Nadleśnictwa Brzeg co spowodowało brak zasiedlenia gniazda. W Nadleśnictwie Namysłów szkody związane były z zamieraniem jesionu. Na terenie Nadleśnictwa Siewierz stwierdzono wahania warunków hydrologicznych, zaśmiecanie oraz ekspansję wierzby i trzciny. Na terenie Nadleśnictwa Strzelce Opolskie w Leśnictwie Kłodnica stwierdzono zamieranie drzewostanów sosnowych spowodowane obniżeniem poziomu wód gruntowych.

Kategoria 2. – Kompleksy leśne odgrywające znaczącą rolę w krajobrazie, w skali krajowej, makroregionalnej lub globalnej

W roku 2018 nie wystąpiły szkody mogące wpłynąć na stan wartości ochronnych lasów HCVF tej kategorii.

Kategoria 3.1. – Ekosystemy skrajnie rzadkie i ginące, marginalne z punktu widzenia gospodarki leśnej – buczyny storczykowe, świetliste dąbrowy, lasy zboczowe, bory, brzeziny i świerczyny bagienne. W lasach tej kategorii, na siedlisku buczyny storczykowej w Leśnictwie Krępna na terenie nadleśnictwa Strzelce Opolskie  stwierdzono ograniczenie rozwoju storczyków spowodowane presją odnowienia naturalnego i konkurencją innych gatunków runa. Na terenie Nadleśnictwa Zawadzkie w leśnictwie Zarzecze stwierdzono obniżenie wód gruntowych.

Kategoria 3.2. – Ekosystemy rzadkie i zagrożone w skali Europy, lecz w Polsce pospolitsze i występujące wielkoobszarowo, stanowiące ważne obszary gospodarki leśnej – grądy, buczyny, jedliny, łęgi, świerkowe bory górnoreglowe, dolnoreglowe bory jodłowo – świerkowe.

W lasach tej kategorii wystąpiły szkody spowodowane penetracją lasu przez turystów, nielegalnym ruchem pojazdów mechanicznych, wydzielaniem się posuszu świerkowego, zamieraniem jesionu,  zaśmiecaniem lasu, a także  wywroty i złomy
w wyniku porywistych wiatrów na terenie całego Nadleśnictwa Bielsko. Na siedliskach przyrodniczych w obszarze Natura 2000 Lasy Barucickie na terenie Nadleśnictwa Brzeg stwierdzono osłabienie drzewostanów w wyniku wahania oraz obniżonego stanu wód gruntowych. Niekorzystny wpływ na siedliska mają tu również stawy rybne. Występują choroby grzybowe powodujące zamieranie jesionu, dębu
i olszy. W kwaśnych buczynach w leśnictwie Nowy Świat wystąpiły szkody
od zwierzyny t.j. zgryzanie odnowień bukowych przez sarny i jelenie. Na siedliskach kwaśnej buczyny w leśnictwie Lubsza nastąpiło osłabienie drzewostanów w wyniku obniżonego poziomu wód gruntowych. Wydziela się posusz bukowy. W leśnictwie Stobrawa w gradach i łęgach wystąpiły podtopienia oraz ścinka drzew przez bobry.
 

W leśnictwie Kurznie, na siedliskach łęgów wierzbowo-jesionowo-topolowo-olchowych, w grądach i kwaśnych dąbrowach niedobór wody powoduje obniżenie wód gruntowych. Na terenie Nadleśnictwa Kup, w łęgach występujących w leśnictwie Czarna Woda obserwuje się zamieranie jesionu. Na terenie Nadleśnictwa Rudy Raciborskie w leśnictwie Baborów wystąpiła degradacja siedliska, zamieranie jesionu, susza glebowa. Na Obszarze Natura 2000 Las Tworkowski pogłębia się proces zamierania jesionu. Na terenie Nadleśnictwa Siewierz utracone zostały siedliska przyrodnicze w związku z działalnością kopalni dolomitu oraz w związku z budową gazociągu. Na terenie Nadleśnictwa Zawadzkie w leśnictwie Świerkle na siedlisku łęgów wystąpiło okresowe zalewanie spowodowane działalnością bobrów.

Kategoria 4.1. – Lasy wodochronne.

Istotne zagrożenia dla tej kategorii lasów HCVF wystąpiły w całym Nadleśnictwie Bielsko, gdzie zidentyfikowano nielegalny ruch pojazdów mechanicznych, penetrację lasu przez turystów, zaśmiecanie lasu, fragmentację siedlisk w wyniku rozbudowy infrastruktury turystycznej, wydzielanie się posuszu świerkowego, wywroty i złomy
w wyniku porywistych wiatrów. Na terenie Nadleśnictwa Brzeg w lasach wodochronnych stwierdzono zakłócenia poziomu wód gruntowych, osłabienie drzewostanów, szkodniki wtórne, choroby grzybowe, zamieranie jesionów, liczne wydzielanie się posuszu sosnowego i brzozowego, zamieranie dębu, pędraki. Na terenie Nadleśnictwa Gidle wystąpiło zamieranie jesionu, zakłócenie poziomu wód gruntowych oraz zaburzenie funkcjonowania w wyniku pożarów. Na terenie Nadleśnictwa Kobiór stwierdzono zamieranie jesionu w leśnictwach Mościska i Mokre. Zamieranie jesionu wystąpiło na terenie Nadleśnictwa Namysłów. Zamieranie jesionu, degradacja siedliska, susza glebowa, to szkody które wystąpiły na terenie Nadleśnictwa Rudy Raciborskie.  Na terenie Nadleśnictwa Siewierz, wystąpiły zmiany stosunków wodnych spowodowanych działalnością górniczą.

Kategoria 4.2. – Lasy glebochronne.

Na terenie Nadleśnictwa Brzeg w lasach tej kategorii lasów HCVF wystąpiły zakłócenia poziomu wód gruntowych, osłabienie drzewostanów, wydzielanie się posuszu oraz liczne wywroty i złomy. Na terenie Nadleśnictwa Kup obniżył się poziom wód gruntowych. W leśnictwie Świty, na terenie Nadleśnictwa Namysłów występuje zamieranie jesionu. Na terenie nadleśnictwa Rudy raciborskie, w leśnictwie Baborów stwierdzono zamieranie jesionu i brzozy, degradację siedlisk i suszę glebową. 

Kategoria 6. – Lasy kluczowe dla tożsamości kulturowej lokalnych społeczności.

W lasach kluczowych dla tożsamości kulturowej lokalnych społeczności nie wystąpiły szkody mogące wpłynąć  na stan wartości ochronnych lasów HCVF.

Kategoria 1.1.a. -  Lasy w rezerwatach przyrody oraz lasy w parkach narodowych.

W lasach kategorii 1.1.a w roku 2017 w kilku rezerwatach wystąpiły szkody istotnie wpływające na ich walory ochronne. Na terenie Nadleśnictwa Brzeg w rezerwacie „Barucice” nasiliło się zamieranie jesionu i dębu. Zbuchtowane zostały stanowiska kukułki Fuchsa i żywców. Wichury spowodowały wystąpienie licznych złomów i wywrotów. Z kolei w rezerwacie „Leśna woda” nastąpiło całkowite wydzielenie się świerka. Licznie wydziela się sosna. Przyczyną jest lej depresji kopalni piasku w miejscowości Leśna Woda. W rezerwacie „Przylesie” występuje zamieranie jesionu, dębu i olszy. Stwierdzono wahania poziomu wód gruntowych. Wystąpiły liczne złomy i wywroty. Na terenie Nadleśnictwa Chrzanów występuje problem zaśmiecania rezerwatu „Dolina Żabnika”. Na terenie Nadleśnictwa Jeleśnia w rezerwacie „Grapa” nasila się wydzielanie jesionu. W rezerwacie „Ochojec”, położonym na terenie miasta Katowice i Nadleśnictwa Katowice, dokonano aktów wandalizmu w postaci uszkodzenia drzew z gatunku dąb czerwony. Obserwowane jest również niszczenie i przekształcanie runa leśnego. Problem stanowi tu także występowanie inwazyjnej czeremchy amerykańskiej. W rezerwacie „Dąbrowa”, na terenie Nadleśnictwa Rudziniec, w dalszym ciągu występuje inwazyjny rdestowiec sachaliński. W rezerwacie „Rozumice” na terenie Nadleśnictwa Rudy Raciborskie stwierdzono  zamieranie jesionu. Na terenie Nadleśnictwa Ustroń w rezerwacie „Skarpa Wiślicka” wystąpiły szkody od wiatru, a także choroby grzybowe.

Kategoria 1.1.b. - Lasy w parkach krajobrazowych oraz w strefach „ochrony krajobrazowej” parków narodowych i rezerwatów przyrody.

Lasy położone w „Parku Krajobrazowym Beskidu Śląskiego” są stale narażone na działanie czynników biotycznych, abiotycznych i antropogenicznych. W ubiegłym roku najbardziej istotnymi okazały się: penetracja lasu przez turystów, nielegalny ruch pojazdów mechanicznych, zaśmiecanie lasu oraz wywroty i złomy w wyniku porywistych wiatrów. W „Stobrawskim Parku Krajobrazowym” zbuchtowane zostały stanowiska kukułki Fuchsa, podkolana białego oraz żywców. Wystąpiły choroby grzybowe objawiające się zamieraniem jesionu, dębu i olszy na powierzchni 130 ha. Licznie wydziela się topolowy posusz na powierzchni 120 ha. W „Parku Krajobrazowym Gór Opawskich” wystąpiło zagrożenie biotyczne spowodowane działalnością owadów, szkodników wtórnych. Na terenie „Parku Krajobrazowego Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich” huraganowy wiatr wyrządził szkody na powierzchni 820 ha Nadleśnictwa Rudy Raciborskie.

Kategoria 1.2. – Ostoje zagrożonych i ginących gatunków.

Uszkodzenia w tej kategorii lasów były spowodowane niekorzystną dla języczki syberyjskiej działalnością bobrów w Nadleśnictwie Koniecpol.  W wyniku silnych wiatrów spadły dwa gniazda bielika t.j. w Nadleśnictwie Koniecpol oraz Nadleśnictwie Rudy Raciborskie.  W Nadleśnictwie Namysłów szkody związane były z zamieraniem jesionu.

Kategoria 2. – Kompleksy leśne odgrywające znaczącą rolę w krajobrazie, w skali krajowej, makroregionalnej lub globalnej

W roku 2017 nie wystąpiły szkody mogące wpłynąć na stan wartości ochronnych lasów HCVF tej kategorii.

Kategoria 3.1. – Ekosystemy skrajnie rzadkie i ginące, marginalne z punktu widzenia gospodarki leśnej – buczyny storczykowe, świetliste dąbrowy, lasy zboczowe, bory, brzeziny i świerczyny bagienne.

W roku 2017 nie wystąpiły szkody mogące wpłynąć na stan wartości ochronnych lasów HCVF tej kategorii.

Kategoria 3.2. – Ekosystemy rzadkie i zagrożone w skali Europy, lecz w Polsce pospolitsze i występujące wielkoobszarowo, stanowiące ważne obszary gospodarki leśnej – grądy, buczyny, jedliny, łęgi, świerkowe bory górnoreglowe, dolnoreglowe bory jodłowo – świerkowe.

W lasach tej kategorii wystąpiły szkody spowodowane penetracją lasu przez turystów, nielegalnym ruchem pojazdów mechanicznych, wydzielaniem się posuszu świerkowego, zaśmiecaniem lasu, a także  wywroty i złomy w wyniku porywistych wiatrów na siedliskach buczyn kwaśnych i żyznych na terenie Nadleśnictwa Bielsko. Wahania i obniżony stan wód gruntowych oraz choroby grzybowe, w tym zamieranie jesionu, dębu i olszy, a także podtopienia przez bobry wystąpiły na terenie Nadleśnictwa Brzeg na siedliskach grądów i łęgów. Na terenie Nadleśnictwa Zawadzkie na siedlisku łęgów wystąpiło okresowe zalewanie spowodowane działalnością bobrów. Na terenie Nadleśnictwa Prószków siedliska łęgowe zostały uszkodzone z uwagi na wystąpienie suszy glebowej, zgorzeli słonecznej oraz zakłócenia poziomu wód gruntowych. Zamieranie jesionu na siedliskach łęgowych wystąpiło na terenie Nadleśnictwa Rudy Raciborskie szczególnie na Obszarze Natura 2000 Las Tworkowski.

Kategoria 4.1. – Lasy wodochronne.

Istotne zagrożenia dla tej kategorii lasów HCVF wystąpiły w całym Nadleśnictwie Bielsko, gdzie zidentyfikowano nielegalny ruch pojazdów mechanicznych, penetrację lasu przez turystów, wydzielanie się posuszu świerkowego i zaśmiecanie lasu. Na terenie Nadleśnictwa Gidle wystąpiło zamieranie jesionu oraz zaburzenie funkcjonowania w wyniku pożarów. Uszkodzenia drzew i zamieranie jesionu wystąpiły na terenie Nadleśnictwa Namysłów. Na terenie Nadleśnictwa Prószków wysoka temperatura spowodowała wystąpienie suszy glebowej oraz zgorzeli słonecznej. Wystąpiły również zakłócenia poziomu wód gruntowych. Huraganowe wiatry spowodowały znaczne szkody na terenie Nadleśnictwa Rudy Raciborskie. Szkody wystąpiły tu na ponad 500 ha. Zamieranie jesionu na powierzchni 44,72 ha.  Na terenie Nadleśnictwa Siewierz, w Leśnictwie Maczki wystąpiły zmiany stosunków wodnych spowodowanych działalnością górniczą.

Kategoria 4.2. – Lasy glebochronne.

Na terenie Nadleśnictwa Brzeg w lasach tej kategorii lasów HCVF wystąpiły zakłócenia poziomu wód gruntowych, osłabienie drzewostanów, wydzielanie się posuszu oraz liczne wywroty i złomy. Na terenie Nadleśnictw: Namysłów i Rudy Raciborskie wystąpiło zamieranie jesionu.

Kategoria 6. – Lasy kluczowe dla tożsamości kulturowej lokalnych społeczności.

Kategoria 1.1.a. - Lasy w rezerwatach przyrody oraz lasy w parkach narodowych.

W lasach kategorii 1.1.a w roku 2016 na 103 istniejące rezerwaty jedynie w czterech przypadkach wystąpiły szkody istotnie, wpływające na ich walory ochronne. W rezerwacie Grapa w Nadleśnictwie Jeleśnia i rezerwacie Wielki Las w Nadleśnictwie Złoty Potok, na siedliskach łęgowych, nastąpiło nasilone zamieranie jesionu. W tym ostatnim przypadku wystąpiły również zakłócenia poziomu wód gruntowych. Istotnym zagrożeniem biotycznym jest także występowanie inwazyjnych gatunków obcych, m.in. rdestowca sachalińskiego w rezerwacie Las Dąbrowa w Nadleśnictwie Rudziniec. Działalność zwierzyny płowej i czarnej w rezerwacie Ochojec w Nadleśnictwie Katowice, powoduje niszczenie stanowisk przedmiotu ochrony - liczydła górskiego. Szkody antropogeniczne odnotowano w rezerwacie Las Murckowski w Nadleśnictwie Katowice, gdzie w wyniku nielegalnego utworzenia toru do wyczynowej jazdy rowerowej po śladzie historycznego torowiska saneczkarskiego, doszło do miejscowego odkształcenia gruntu.

Kategoria 1.1.b. - Lasy w parkach krajobrazowych oraz w strefach „ochrony krajobrazowej" parków narodowych i rezerwatów przyrody.

Z 13. ustanowionych parków krajobrazowych najistotniejsze zagrożenia obserwuje się w lasach położonych w Parku Krajobrazowym Beskidu Śląskiego. Tereny te są stale narażone na działanie czynników biotycznych, abiotycznych i antropo-genicznych. W ubiegłym roku najbardziej istotnymi okazały się: penetracja lasu przez turystów, nielegalny ruch pojazdów mechanicznych, zaśmiecanie lasu oraz wydzielanie się posuszu świerkowego. Podobne zagrożenia wystąpiły w Parku Krajobrazowym Gór Opawskich, gdzie gradacja zespołu szkodników wtórnych objęła powierzchnię ponad 350 ha. W pozostałych parkach krajobrazowych monitoring nie wykazał niekorzystnych zmian dla tej kategorii lasów.

Kategoria 1.2. – Ostoje zagrożonych i ginących gatunków.

Nie stwierdzono podczas monitoringu istotnych szkód w tej kategorii poza incydentalnymi zdarzeniami, jak na przykład niekorzystna dla języczki syberyjskiej działalność bobrów w Nadleśnictwie Koniecpol, zamieranie jesionu w Nadleśnictwie Namysłów, a także wahania poziomu wód gruntowych i zaśmiecanie terenu w Nadleśnictwie Siewierz.

Kategoria 2. – Kompleksy leśne odgrywające znaczącą rolę w krajobrazie, w skali krajowej, makroregionalnej lub globalnej.

Drzewostany świerkowe w Beskidzie Żywieckim, podobnie jak latach ubiegłych atakowane były przez kornika drukarza i pozostałe gatunki tzw. zespołu kornikowego, jednakże wpływ tego zagrożenia na walor ochronny był pomijalny. Na bieżąco prowadzona jest przebudowa zamierających świerczyn na drzewostany wielogatunkowe.

Kategoria 3.1. – Ekosystemy skrajnie rzadkie i ginące, marginalne z punktu widzenia gospodarki leśnej – buczyny storczykowe, świetliste dąbrowy, lasy zboczowe, bory, brzeziny i świerczyny bagienne.

W roku 2016 nie wystąpiły szkody mogące wpłynąć na stan wartości ochronnych lasów HCVF tej kategorii.

Kategoria 3.2. – Ekosystemy rzadkie i zagrożone w skali Europy, lecz w Polsce pospolitsze i występujące wielkoobszarowo, stanowiące ważne obszary gospodarki leśnej – grądy, buczyny, jedliny, łęgi, świerkowe bory górnoreglowe, dolnoreglowe bory jodłowo – świerkowe.

W lasach tej kategorii wystąpiły szkody biotyczne spowodowane działalnością bobrów w Nadleśnictwie Brzeg, zamieraniem jesionu na siedliskach łęgów wierzbowo, topolowo, olszowo, jesionowych (*91E0) oraz w łęgowych lasach dębowo-wiązowo-jesionowych (91F0) w Lesie koło Tworkowa w Nadleśnictwie Rudy Raciborskie. W pozostałych nadleśnictwach nie stwierdzono istotnych zagrożeń.

Kategoria 4.1. – Lasy wodochronne.

Zagrożenia dla tej kategorii lasów HCVF wystąpiły Nadleśnictwie Bielsko, gdzie zidentyfikowano nielegalny ruch pojazdów mechanicznych, penetrację lasu przez turystów, wydzielanie się posuszu świerkowego i zaśmiecanie lasu.  

W Nadleśnictwie Kobiór w Leśnictwie Pawłowice wystąpiły wiatrołomy, a w Górach Opawskich w Nadleśnictwie Prudnik wystąpiły szkody w drzewostanach związane z działalnością szkodników wtórnych. W Nadleśnictwie Siewierz (Leśnictwo Maczki) wystąpiły zmiany stosunków wodnych, spowodowane działalnością górniczą.

W pozostałych nadleśnictwach nie wystąpiły istotne zagrożenia dla kategorii 4.1.

Kategoria 4.2. – Lasy glebochronne.

Istotne zagrożenia dla tej kategorii lasów związane były z zakłóceniami poziomu wód gruntowych i osłabieniem drzewostanów w wyniku suszy z 2015 roku na obszarze Nadleśnictwa Brzeg oraz innych nadleśnictw Opolszczyzny. W Górach Opawskich, w Nadleśnictwie Prudnik głównym zagrożeniem była gradacja zespołu kornikowego. W miejscu uszkodzonych drzewostanów wprowadzane jest nowe pokolenie lasu.

Kategoria 6. – Lasy kluczowe dla tożsamości kulturowej lokalnych społeczności.

W lasach kluczowych dla tożsamości kulturowej lokalnych społeczności nie wystąpiły szkody mogące wpłynąć na stan wartości ochronnych lasów HCVF.

W lasach kategorii 1.1a wystąpiły w roku 2015 uszkodzenia drzewostanów świerkowych spowodowane działalnością kornika drukarza i towarzyszących mu korników. Szkody  te wystąpiły  w Górach Opawskich w rezerwacie Cicha Dolina oraz w Beskidzie Śląskim w rezerwatach: Czantoria i Zadni Gaj. Szkody od wiatru tej kategorii lasów o szczególnych walorach przyrodniczych wystąpiły w Lasach Pszczyńskich  w rezerwacie Żubrowisko.

Lasy kategorii 1.1b. Powierzchnia uszkodzeń w tej kategorii lasów HCVF była znacząca. Uszkodzenia od wiatru wystąpiły w Parku Krajobrazowym Dolinki Krakowskie, Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich, a także w P.K. Beskid Żywiecki. Niewielkie uszkodzenia spowodowane działaniem wiatru wystąpiły również w P.K. Lasy nad Górną Liswartą. Znaczące  uszkodzenia lasów HCVF spowodowane działalnością kornika drukarza wystąpiły w Beskidzie Żywieckim, Śląskim oraz w Górach Opawskich.

Lasy kategorii 1.2 Uszkodzenia które wystąpiły w tej kategorii lasów o szczególnych walorach przyrodniczych spowodowane były działalnością kornika drukarza. Wystąpiły one w lasach Beskidu Żywieckiego, a także Beskidu Śląskiego oraz Gór Opawskich.

Lasy kategorii 2. Szkody od wiatru wystąpiły w Beskidzie Żywieckim, a także w Lasach Pszczyńskich. Drzewostany świerkowe zostały zaatakowane przez kornika drukarza  w Beskidzie Żywieckim.

W lasach kategorii 3.1 w roku 2015 nie wystąpiły szkody mogące wpłynąć na stan wartości ochronnych lasów HCVF.

Lasy kategorii 3.2. W lasach tej kategorii wystąpiły szkody spowodowane działalnością kornika drukarza w Beskidzie Żywieckim i Beskidzie Śląskim oraz Dolinie Górnej Wisły. Obserwacje terenu potwierdziły brak znaczącego wpływu zaistniałych uszkodzeń na wartości ochronne będące podstawą klasyfikacji lasów jako HCVF.

 W lasach kategorii 4.1 pełniących funkcje wodochronne wystąpiły szkody spowodowane silnymi wiatrami na terenie Jury Krakowsko - Częstochowskiej, Lasów Lublinieckich, Niziny Śląskiej, Płaskowyżu Rybnickiego, Kotliny Raciborskiej, Lasów Pszczyńskich. Szkody spowodowane działalnością kornika drukarza wystąpiły w lasach Beskidu Żywieckiego, Beskidu Śląskiego, Pogórza Śląskiego oraz w Górach Opawskich.

W lasach kategorii 4.2 wystąpiły szkody od kornika drukarza w Beskidzie Żywieckim, Śląskim  oraz Górach Opawskich.

W lasach kategorii 6 nie wystąpiły szkody mogące wpłynąć na stan wartości ochronnych lasów HCVF.